Zamkor 2014, chemia matura
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
Próbny egzamin maturalny z chemii. Poziom rozszerzony
Copyright by ZamKor spółka z ograniczoną odpowiedzialnością S.K.A., Kraków 2014
1
Z K
am or
ARKUSZ ZAWIERA INFORMACJE PRAWNIE CHRONIONE DO MOMENTU
ROZPOCZĘCIA EGZAMINU!
MCH–R1
MARZEC
PRÓBNY EGZAMIN MATURALNY
Z CHEMII
ROK 2014
POZIOM ROZsZERZONY
Czas pracy 150 minut
Instrukcja dla zdającego
1. Sprawdź, czy arkusz egzaminacyjny zawiera 16 stron (zadania
1–34). Ewentualny brak zgłoś przewodniczącemu zespołu nad-
zorującego egzamin.
2. Rozwiązania i odpowiedzi zapisz przy każdym zadaniu w miej-
scu na to przeznaczonym.
3. W rozwiązaniach zadań rachunkowych przedstaw tok rozumo-
wania prowadzący do ostatecznego wyniku oraz pamiętaj o jed-
nostkach.
4. Pisz czytelnie. Używaj długopisu / pióra tylko z czarnym tuszem
/ atramentem.
5. Nie używaj korektora, a błędne zapisy wyraźnie przekreśl.
6. Pamiętaj, że zapisy w brudnopisie nie podlegają ocenie.
7. Możesz korzystać z karty wybranych tablic chemicznych, linijki
oraz kalkulatora.
Za rozwiązanie
wszystkich zadań
można otrzymać
łącznie
Życzymy powodzenia!
60 punktów
.
Wypełnia zdający przed
rozpoczęciem pracy
KOD
PESEL ZDAJĄCEGO
ZDAJĄCEGO
 Próbny egzamin maturalny z chemii. Poziom rozszerzony
Copyright by ZamKor spółka z ograniczoną odpowiedzialnością S.K.A., Kraków 2014
2
Z K
am or
1.1
1.2
Zadanie 1 (
2 pkt
)
Z koniguracji
elektronów walencyjnych
atomu pierwiastka X w stanie podstawowym wynika, że:
• elektrony opisują orbitale, dla których wartości głównej liczby kwantowej wynoszą 3 i 4.
• każdy orbital atomowy jest zapełniony niesparowanym elektronem.
a) Uzupełnij poniższą tabelę. Podaj zapis podpowłokowy koniguracji elektronów walencyjnych ato-
mu pierwiastka X. Ustal symbol chemiczny pierwiastka X oraz określ jego położenie w układzie
okresowym.
Koniguracja elektronów
walencyjnych
Symbol pierwiastka
Nazwa grupy
Numer okresu
b) Wyjaśnij, dlaczego poziom walencyjny atomu pierwiastka X w stanie podstawowym tworzą wy-
łącznie niesparowane elektrony.
Wyjaśnienie: ..................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
Informacja do zadań 2 i 3
Pierwsza energia jonizacji
(E
X → X
+
) to ilość energii, jaką należy dostarczyć, aby oderwać jeden elektron od
obojętnego atomu.
Druga energia jonizacji
(E
X
+
→ X
2+
) to ilość energii, jaką należy dostarczyć, aby oderwać elektron od jedno-
dodatniego kationu.
Powinowactwo elektronowe
(E
X → X
–
) to ilość energii, jaka wydziela się wskutek przyłączenia elektronu do
obojętnego atomu.
2.1
Zadanie 2 (
1 pkt
)
W wolne miejsca wpisz znak „ < ”, „ > ” lub „ = ”.
I. E
Na → Na
+
……
E
Cl → Cl
+
II. E
Mg → Mg
+
……
E
Mg
+
→ Mg
2
+
III. E
Cl → Cl
–
……
E
Br → Br
–
3.1
Zadanie 3 (
1 pkt
)
Odwołując się do swojej wiedzy na temat budowy atomu sodu i atomu chloru, uzasadnij swój wybór
dotyczący porównania pierwszych energii jonizacji tych pierwiastków.
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
 Próbny egzamin maturalny z chemii. Poziom rozszerzony
Copyright by ZamKor spółka z ograniczoną odpowiedzialnością S.K.A., Kraków 2014
3
Z K
am or
4.1
Zadanie 4 (
1 pkt
)
W wyniku nakładania się orbitali atomowych powstają odpowiednie orbitale molekularne typu:
• sigma: wiążące (σ) i antywiążące (σ*),
• pi: wiążące (�) i antywiążące (�*).
Poniżej przedstawiono diagram poziomów walencyjnych dla izolowanych atomów azotu i dwuatomowej
cząsteczki azotu oraz wzór elektronowy cząsteczki N
2
.
σ*
2p
x
–2p
x
N N
π*
2p
y
–2p
y
π*
2p
z
–2p
z
σ
2p
x
–2p
x
2p
2p
π
2p
y
–2p
y
π
2p
z
–2p
z
σ*
2s–2s
2s
2s
σ
2s–2s
N
N
2
N
Na podstawie diagramu poziomów walencyjnych i wzoru cząsteczki azotu oceń prawdziwość poniż-
szych zdań. Uzupełnij tabelę, wpisując literę P, jeżeli zdanie jest prawdziwe, lub literę F, jeżeli jest
fałszywe.
P / F
Energia cząsteczki N
2
jest wyższa w porównaniu z energią izolowanych atomów azotu.
Wiązanie typu σ w cząsteczce N
2
powstaje w wyniku nakładania się orbitali 2p
x
atomów azotu.
Niewiążące (wolne) pary elektronowe w cząsteczce N
2
stanowią pary elektronowe z poziomów
�
2p
y
– 2p
y
i �
2p
z
– 2p
z
.
Próbny egzamin maturalny z chemii. Poziom rozszerzony
Copyright by ZamKor spółka z ograniczoną odpowiedzialnością S.K.A., Kraków 2014
4
Z K
am or
5.1
Zadanie 5 (
1 pkt
)
Końcowym produktem radioaktywnego rozpadu izotopu uranu-238 jest trwały izotop ołowiu-206.
Uzupełnij sumaryczne równanie przemiany promieniotwórczej, jakiej ulega izotop
238
U, wiedząc, że
podczas następujących kolejno po sobie przemian są emitowane cząstki
a
i
b
–
.
238
U
206
Pb
+ ... a + ... b
−
92
82
6.1
Zadanie 6 (
2 pkt
)
Na wykresie przedstawiono krzywe rozpadu dwóch próbek preparatów promieniotwórczych dla tych
samych początkowych mas izotopów X i Y.
18
16
Y
14
12
10
8
X
6
4
2
0
0
2
4
6
8
10
12
14
czas, dni
Zgromadzono próbki izotopów promieniotwórczych X i Y w stosunku masowym 4 : 1.
Korzystając z powyższego wykresu, odczytaj okresy połowicznego rozpadu izotopów X i Y oraz
oblicz czas, po którego upływie masy próbek izotopów X i Y będą takie same.
Obliczenia:
Odpowiedź: ..............................................................................................................................................
 Próbny egzamin maturalny z chemii. Poziom rozszerzony
Copyright by ZamKor spółka z ograniczoną odpowiedzialnością S.K.A., Kraków 2014
5
Z K
am or
7.1
7.2
7.3
Zadanie 7 (
3 pkt
)
Anion tetrahydroksoglinianowy ma wzór [Al(OH)
4
]
–
.
Powyższy jon tworzą:
• kation glinu, stanowiący jon centralny,
• aniony wodorotlenkowe, tzw. ligandy.
Ligandami mogą być obojętne cząsteczki lub jony dysponujące niewiążącymi parami elektronowymi.
Natomiast jon (atom) centralny musi posiadać puste orbitale atomowe.
a) Narysuj wzór elektronowy kreskowy anionu wodorotlenkowego.
b) Podaj nazwę wiązania, jakie tworzy się między jonem centralnym a ligandem w jonie [Al(OH)
4
]
–
.
Opisz krótko sposób, w jaki dochodzi do utworzenia tego wiązania w analizowanym jonie.
Nazwa wiązania: ..............................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
c) Napisz w formie jonowej skróconej równanie reakcji otrzymania jonu o wzorze [Al(OH)
4
]
–
,
wiedząc, że jednym z użytych substratów był (metaliczny) glin.
.........................................................................................................................................................................
8.1
Zadanie 8 (
2 pkt
)
Poniżej podano wzory sześciu związków organicznych:
A.
B.
C.
D.
E.
F.
H
H
H
Cl
Cl
C
C
C
C
CH
2
Cl
2
CCl
4
Cl
H
Cl
Cl
Podanym niżej warunkom przyporządkuj odpowiednie wzory związków. W tym celu wpisz do tabeli
odpowiednie oznaczenia literowe związków (A–F).
Oznaczenia literowe związków
spełniających warunek
Warunek
Orbitale wszystkich atomów węgla w cząsteczce związku wykazują
hybrydyzację sp
3
.
Cząsteczka ma budowę płaską.
Cząsteczka wykazuje trwały (niezerowy) moment dipolowy.
  [ Pobierz całość w formacie PDF ]