Zatrudnienie w PL 2006(1), Społeczne
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
Zatrudnienie
w Polsce
2006
Produktywność dla pracy
Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej
Departament Analiz Ekonomicznych i Prognoz
w Polsce
2006
Produktywność dla pracy
Pod redakcją Macieja Bukowskiego
Departament Analiz Ekonomicznych i Prognoz
Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej
Warszawa 2007
Zatrudnienie
Raport opracowano w ramach projektu „Przygotowanie i publikacja raportu Zatrudnienie w Polsce w latach
2006 – 2007” współfinansowanego z Europejskiego Funduszu Społecznego, w ramach Działania 1.1, schemat a)
Sektorowego Programu Operacyjnego Rozwój Zasobów Ludzkich 2004–2006.
Autorzy
Redaktor naukowy:
dr Maciej Bukowski (Instytut Badań Strukturalnych)
Część I
Maciej Bukowski (Instytut Badań Strukturalnych)
Piotr Lewandowski (Instytut Badań Strukturalnych)
Część II
Iga Magda (Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej)
Julian Zawistowski (Instytut Badań Strukturalnych)
Część III
Anna Baranowska (Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej)
Magdalena Bober (Instytut Badań Strukturalnych)
Maciej Bukowski (Instytut Badań Strukturalnych)
Część IV
Małgorzata Sarzalska (Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej)
Arkadiusz Szydłowski (Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej)
Współpraca (przygotowanie materiałów):
Dorota Pelle (Instytut Badań Strukturalnych)
Izabela Szczygielska (Instytut Badań Strukturalnych)
Wykonawcy projektu:
Departament Analiz Ekonomicznych i Prognoz
Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej
ul. Nowogrodzka 1/3/5, 00-513 Warszawa
Instytut Badań Strukturalnych
ul. Nowowiejska 6/31
00-649 Warszawa
www.ibs.org.pl
Koordynacja projektu
Departament Analiz Ekonomicznych i Prognoz
Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej
ul. Nowogrodzka 1/3/5, 00-513 Warszawa
Projekt okładki, skład i łamanie
studio graficzne Temperówka
www.temperowka.pl
Druk:
Zakład Wydawniczo – Poligraficzny MPiPS
Ul. Bracka 4, 00-502 Warszawa
© Copyright by Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej
ISBN: 83-60302-15-4
Zawarte w tej publikacji poglądy i konkluzje wyrażają opinię autorów i nie muszą
odzwierciedlać oficjalnego stanowiska Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej.
4
Wprowadzenie
7
Część
I
Rynek pracy w makroperspektywie
69
Część
II
Regionalne rynki pracy
115
Część
III
Mobilność geograficzna i migracje
163
Część
IV
Praca w niejawnej gospodarce
201
Wnioski dla polityki gospodarczej
207
Aneksy
223
Bibliografia
3
Wprowadzenie
Niniejsze opracowanie jest kontynuacją publikacji Ministerstwa Gospodarki i Pracy pt.
Zatrudnienie w Polsce 2005
. Poruszamy w nim
tematykę nie podjętą, bądź zaledwie zarysowaną w poprzedniej edycji, a jednocześnie szczególnie ważną na początku roku 2007,
kiedy przed polską gospodarką i rynkiem pracy rysują się coraz wyraźniej wyzwania nowego rodzaju, wytyczane przez postępującą
globalizację i integrację europejską. Dlatego też poświęcamy w nim wiele miejsca stronie popytowej rynku pracy w jej wymiarze ma-
kroekonomicznym i regionalnym, koncentrując się przy tym na znaczeniu, jakie wzrost produktywności i konkurencyjności polskich
firm ma dla ewolucji bezrobocia, zatrudnienia i wynagrodzeń. Nie zapominamy także o podaży pracy, którą analizujemy nie tylko
z perspektywy makroekonomicznej i regionalnej, lecz na którą patrzymy przede wszystkim w kontekście tak aktualnych kwestii, jak
migracje czy praca w niejawnej gospodarce.
Podobnie jak poprzednia edycja, także obecne wydanie
Zatrudnienia w Polsce
jest przede wszystkim opracowaniem naukowym, syn-
tetyzującym empiryczne i teoretyczne ustalenia z zakresu makroekonomii z nowymi wynikami prac badawczych przeprowadzonych
w związku z jego przygotowywaniem. Opracowanie powstało dzięki współpracy Departamentu Analiz Ekonomicznych i Prognoz Mi-
nisterstwa Pracy i Polityki Społecznej i Instytutu Badań Strukturalnych. Jego adresatami są jednak nie tylko naukowcy zajmujący się
makroekonomią, lecz także praktycy projektujący i implementujący politykę gospodarczą, w tym politykę rynku pracy, na szczeblu
krajowym, regionalnym i lokalnym. Autorzy mają nadzieję, że zarówno przedstawiona warstwa analityczna, jak i sformułowane na jej
podstawie wnioski dla polityki rynku pracy, staną się wartościowym głosem w dyskusji nad optymalnym kształtem interwencji publicz-
nej w Polsce.
Opracowanie składa się z czterech części. W części pierwszej spoglądamy na polską gospodarkę okiem makroekonomisty, analizując
łącznie rynki pracy ośmiu spośród dziesięciu państw, które w maju 2004 roku stały się członkami Unii Europejskiej. Skupiamy się przy
tym na identyfikacji tych agregatowych zaburzeń, które miały decydujące znaczenie dla wahań koniunkturalnych w regionie w latach
1994-2005. Oceniamy, w jakim zakresie odpowiadają one za różną dynamikę bezrobocia i zatrudnienia w analizowanych krajach, oraz
jaką rolę w akomodacji tych zaburzeń odegrały różnice w prowadzonej w tym okresie polityce fiskalnej i monetarnej. Najważniejszym
wynikiem przeprowadzonej analizy jest wskazanie, że za relatywnie największy w Europie spadek zatrudnienia i wzrost bezrobocia, jaki
miał miejsce w Polsce po roku 2000, odpowiada idiosynkratyczny, tj. ograniczony tylko do jednego kraju, spadek rentowności kapitału
i dynamiki TFP. Dowodzimy, że o ile pozostałe państwa regionu stosunkowo szybko zniwelowały negatywne skutki, jakie dla ich gospo-
darek miały kryzysy finansowe końca lat dziewięćdziesiątych, to spowolnienie gospodarcze w Polsce nie pozwoliło na szybką poprawę
sytuacji na rynku pracy w latach 2001-2002, bez wcześniejszego dokonania znacznej realokacji zasobów w całej gospodarce. Przeko-
nujemy także, że choć prowadzona w tym okresie
policy-mix
nie była bezpośrednią przyczyną dekoniunktury, to jej rola dla akomodacji
szoku była prawdopodobnie umiarkowanie negatywna. Ważną konkluzją niniejszej części jest wskazanie, że o ile zmiany zatrudnienia
i bezrobocia osób w
prime-age
zachodzą przede wszystkim pod wpływem czynników koniunkturalnych, to za jedną z najniższych
w Europie aktywność zawodową osób po 55 roku życia odpowiada przyjęty w Polsce model polityki społecznej. Tym samym, bez jego
zmiany nie będzie możliwe domknięcie luki zatrudnieniowej dzielącej Polskę nie tylko od starych krajów członkowskich UE, lecz także
od większości jej nowych członków.
Część II poświęciliśmy analizie regionalnego zróżnicowania rynku pracy w Polsce w latach 2000-2005. Rozważamy w niej sześć we-
wnętrznie jednorodnych grup powiatów, które umownie określiliśmy jako
Centra rozwoju, Suburbia, Miasta, Byłe PGR, Niskoproduktywne
rolnictwo i Rolniczo-przemysłowe
, skupiając się z jednej strony na analizie wielkości agregatowych, z drugiej zaś na identyfikacji mikro-
ekonomicznych determinantów kreacji i destrukcji miejsc pracy. Z przeprowadzonych analiz wynika, że w latach 2000-2005 zarówno
pomiędzy poszczególnymi klastrami, jak i województwami, nie doszło do znaczących zmian zróżnicowania we wskaźnikach rynku
pracy, gdyż kierunki i siła ich wahań w skali regionalnej były generalnie rzecz biorąc kształtowane przez szoki agregatowe, dotykające
cały kraj. Jednocześnie wyraźne było zwiększenie zróżnicowania pod względem produktywności, a tym samym w znacznej części Pol-
4
[ Pobierz całość w formacie PDF ]