Zapiski milenijne z lat 1965 - 1967 - kardynał Stefan Wyszyński - Notatnik, HTML, kardynał Stefan Wyszyński
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
Zapiski milenijne z lat 1965 - 1967 - kardynał Stefan Wyszyński
Stefan kardynał Wyszyński
Zapiski milenijne
Wybór z dziennika „Pro memoria"
z lat 1965-1967
Wydawnictwo
im. Stefana Kardynała Wyszyńskiego
„Soli Deo" Warszawa 1996
Spis treści
Słowo wstępne
Od redakcji
PRZYGOTOWANIE DO TYSIĄCLECIA CHRZTU POLSKI
ROK 1966
TYSIĄCLECIE CHRZTU POLSKI
Wielkanoc milenijna
Na Wzgórzu Lecha w Gnieźnie i w Poznaniu
Jasna Góra, Milenijny Akt oddania Polski
Kraków: Wawel, Skałka, kościół Mariacki
Uroczystość milenijna młodzieży akademickiej na Jasnej Górze
Jasna Góra: pielgrzymka służby zdrowia. Piekary Śląskie
Gdańsk
Lublin: KUL. Warszawa: Boże Ciało
Olsztyn - Frombork - Liksajny
Warszawa
Kruszwica
Sandomierz. Jasna Góra: pielgrzymka nauczycieli
Kielce - Wiślica
Tarnów - Stary Sącz
Łomża
Opole - Kamień. Jasna Góra: 15 sierpnia
Przemyśl
Jasna Góra: 26 sierpnia, pielgrzymka mężczyzn
Ostrów Wielkopolski. Skalmierzyce
Toruń - Chełmża
Siedlce
Drohiczyn
Włocławek
Wrocław - Trzebnica
Lubaczów
Gorzów - Szczecin
Płock
Białystok
Dziękczynienie za szlak milenijny
W oczekiwaniu na przyjazd Ojca Świętego Pawła VI
Zakończenie „Sacrum Poloniae Millennium"
ROK 1967
Pielgrzymka dziękczynna Episkopatu Polski za łaski roku milenijnego
Milenium Zagłębia
Strona 1
Zapiski milenijne z lat 1965 - 1967 - kardynał Stefan Wyszyński
Milenium Diecezji Łódzkiej
Kamień Pomorski - Kołobrzeg. Ostatnie ogniwa łańcucha milenijnego
Słowo wstępne
Historyczne doświadczenia związane z jubileuszem Tysiąclecia Chrztu Polski są cennym
duchowym bogactwem i drogowskazem ku przyszłości wspólnych dziejów Kościoła i
narodu.
Gdy śledzimy historię naszej Ojczyzny, łatwo możemy się przekonać, że nasi wrogowie,
atakując Polskę, uderzali jednocześnie w Kościół jako ostoję duchowej mocy Polaków.
Wystarczy wspomnieć czasy zaborów — rusyfikację i germanizację, a także ostatnie
doświadczenia wojenne, krwawe prześladowania księży przez hitlerowców, oraz walkę z
Kościołem wypowiedzianą przez komunizm.
Uroczyste obchody Tysiąclecia Chrztu Polski okazały się kolejną próbą — czy zwycięży
milenijna chrześcijańska kultura narodu czy komunistyczny ateizm.
Władze państwowe w swojej fanatycznej akcji prześladowczej posuwały się do
nieobliczalnych kroków, kompromitujących nie tylko rząd i kierowniczą partię PZPR, ale
Polskę w oczach całego cywilizowanego świata.
Zamknięto granice naszej Ojczyzny przed Ojcem Świętym Pawłem VI. Nie pozwolono mu
przyjechać na Jasną Górę, na uroczystości milenijne. Nie wpuszczono także delegacji
episkopatów świata, zaproszonych na jubileusz Tysiąclecia Chrztu Polski podczas Soboru
Watykańskiego II. Odmówiono prawa wjazdu do Ojczyzny również grupom polonijnym.
Polska stała się zamkniętym gettem komunistycznym.
W kraju organizowano bojówki, zmuszano ludzi do udziału w konkurencyjnych
uroczystościach państwowych, wiecach, imprezach. Śledzono Prymasa, biskupów,
zatrzymywano ludzi podążających na uroczystości kościelne, utrudniano dojazd,
kontrolowano dokumenty, zatrzymywano ludzi w pracy, w szkole, szantażowano,
aresztowano. Prymasa Polski prześladowano szczególnie za orędzie do biskupów
niemieckich, będące znakiem przebaczenia i otwarciem drogi do pokoju między narodami.
Tego wielkiego Polaka i męża stanu, który czynił wszystko dla dobra Kościoła i narodu,
okrzyknięto zdrajcą, wrogiem Ojczyzny, działającym na szkodę Państwa. Odmówiono mu
paszportu na wyjazd do Rzymu a także do USA, na uroczystości milenijne, osłabiając
prestiż Polski na arenie międzynarodowej.
cO w tym trudnym czasie czynił Prymas Tysiąclecia, jak przeżywał te doświadczenia, jak
je oceniał, gdzie szukał ratunku, skąd czerpał siłę na każdy dzień zmagania? Odpowiedź
na te pytania znajdujemy w „Zapiskach milenijnych". Są one wielką lekcją historii,
mówiącą o przeszłości, lecz jakże pożyteczną i ważną dla teraźniejszości i przyszłości.
Już. dzisiaj jesteśmy świadkami, jak spełniły się słowa doświadczonego Prymasa
Tysiąclecia, który przed śmiercią mówił: „Przyjdą nowe czasy, wymagają one nowych
świateł, nowych mocy, Bóg je da w swoim czasie. Wszystko zawierzyłem Matce
Najświętszej i wiem, że nie będzie słabszą w Polsce, choćby sie ludzie zmienili".
Matka Najświętsza nie będzie słabsza w Polsce. Jej, Prymas Tysiąclecia, oddał całą
naszą Ojczyznę po wszystkie wieki, aby nas strzegła jako swojej własności — dla
Chrystusa.
Matka Najświętsza nie będzie słabsza w Polsce — to cała nasza nadzieja wobec nowego
stylu prześladowania wiary, oskarżania Kościoła, utożsamiania wiary w Boga z
Strona 2
Zapiski milenijne z lat 1965 - 1967 - kardynał Stefan Wyszyński
klerykalizmem i obarczania Kościoła odpowiedzialnością za wszystkie niepowodzenia,
ekonomiczne i polityczne.
Matka Najświętsza nie będzie słabsza w Polsce i pomimo wszystkich przeciwności Bóg
zwycięży — tego nas uczy milenijne doświadczenie Kościoła i narodu.
Józef kardynał Glemp PRYMAS POLSKI
Warszawa, dnia 3 maja 1996 r.
Od redakcji
„Pro memoria" — czyli zapiski księdza kardynała Stefana Wyszyńskiego są obecnie
tekstem niedostępnym dla czytelnika.
Jednak ze względu na wagę tematu ksiądz Prymas kardynał Józef Glemp, następca
Prymasa Stefana Wyszyńskiego, wyraził zgodę na opublikowanie wyboru, dotyczącego
jubileuszu Tysiąclecia Chrztu Polski — 1966 r.
Tekst został przygotowany do druku wiernie według zapisu Autora.
Tytuł i podtytuły pochodzą od redakcji. Wszelkie opuszczenia w tekście zaznaczono
kropkami w kwadratowych nawiasach.
Przygotowanie do Tysiąclecia Chrztu Polski
20 V 1965, czwartek Roma
Godz. 10.30 — U Ojca Świętego [...]
Ojciec Święty wita, jak zwykle, po polsku. [...] Przedstawiam Ojcu Świętemu pismo
wspólne, moje i biskupa Rubina, w sprawie milenijnych uroczystości w Rzymie. Prosimy o
udział Ojca Świętego w uroczystościach styczniowych i majowych w Rzymie. [...] — Ojciec
Święty wyraża gotowość przyjścia nam z pomocą we wszystkim. [...] Zaczyna mówić o
projekcie pielgrzymki na Jasną Górę. Wtrąciła się w to prasa i usiłuje prowokować. Nic
nowego, to samo było przed wyjazdem Papieża do Ziemi Świętej i do Indii. Ojciec Święty
jest nieco zaniepokojony ustawianiem przez prasę problemu politycznego ewentualnej
pielgrzymki. Już teraz się mówi, że byłaby to aprobata ustroju komunistycznego i
wszystkiego, co w Polsce się dzieje. — Wyjaśniam swoje stanowisko. W formie poufnej
złożyłem u arcybiskupa Dell'Acqua swoje pro memo-ria i prosiłem, by wysondował opinię
Waszej Świątobliwości. Dopiero gdyby ten sondaż dał pozytywne akcenty, mógłbym
starać się wyczuć postawę Rządu polskiego. Oczywista, myślałem tylko o pielgrzymce
Papieża wprost na Jasną Górę, z pominięciem Warszawy i innych miejscowości. W
Polsce, gdzie cześć dla Papieża jest tak wielka, przyjazd byłby ogromnym poruszeniem.
Nie moglibyśmy opanować tłumów. I dlatego projektowałem przyjazd Ojca Świętego na
lotnisko do Częstochowy i stamtąd przejazd na Jasną Górę. Dotychczas zachowuję o tych
projektach grobowe milczenie. Poza arcybiskupem DelFAcąua z nikim o tym nie mówiłem.
Prasa stawia hipotezy, rzuca je opinii publicznej i obserwuje jej reakcję. Tak powstają
legendy.
Ojciec Święty zwraca uwagę, że już dziś nie brak ludzi, którzy chcieliby wykorzystać to dla
swoich celów. Stawiają sprawę tak, jakby Papież miał działać z ich inicjatywy. Zwłaszcza
prasa progresistowska: „Dlatego trzeba nieco poczekać, aż się wszystko uspokoi i
dopiero wtedy będziemy decydowali. Chwilowo nic o tym nie mówić. Musimy rozważyć pro
i contra. Wszystko chcemy zrobić dla Polski, ale tak, by nie zaszkodzić jej w ogólnej
sytuacji światowej".
Wyrażam zgodę na takie stanowisko. Od początku nie chciałem nic narzucać Ojcu
Strona 3
Zapiski milenijne z lat 1965 - 1967 - kardynał Stefan Wyszyński
Świętemu. W swoim memoriale, który zapewne arcybiskup DelFAcqua przedstawił Ojcu
Świętemu, chciałem tylko uwydatnić modus procedendi. I dlatego nie przedstawiłem
sprawy sam, by nie krępować decyzji Ojca Świętego. I dziś nie miałem zamiaru o tym
mówić. Raczej spodziewałem się, że otrzymam jakąś sugestię kierunkową od arcybiskupa
DelFAcqua. — Proszę, by Ojciec Święty wiedział, że byłoby dla nas największą radością i
łaską widzieć go w Polsce, ale zdajemy sobie sprawę z delikatności problemu.
„Musimy sprawę zlecić Bogu — mówi Ojciec Święty pomodlimy się. Odmówmy wspólnie
Salve Regina. — Ufaj- Matka Najświętsza zwycięży. Mam tyle różnych przykrości w
związku z aktem soborowym. Mocarze ciemności podnoszą głos przeciwko naszej
decyzji".
Proszę, by Ojciec Święty ufał w zwycięstwo Dziewicy Wspomożycielki. Już dziś są wielkie
owoce z tego dzieła. Wstajemy i wspólnie odmawiamy Salve Regina. — Ojciec Święty
wyjmuje z pudła wielki tom, wspaniale wydany Codex y.ruccus B. Z dwóch egzemplarzy,
które leżą na stole, świeżo przyniesionych z wydawnictwa — „pierwszy niech będzie dla
Waszej Eminencji". Bardzo dziękuję, umieszczę go w zbiorach Archiwum
Prymasowskiego w Gnieźnie. [...]
1 IX 1965, środa Wrocław
Godz. 10.00 — Sesja publiczna Episkopatu Polski w Katedrze Wrocławskiej. Biorą udział
wszyscy biskupi, zakony i duchowieństwo archidiecezji. Jest dużo świeckich, grupa
„Znak", Senat KUL i ATK. Katedra pełna. Komisja Główna zasiada przy stole
prezydialnym, ustawionym w prezbiterium, przed ołtarzem głównym. Po Gaude Mater
Polonia wygłaszam zagajenie inauguracyjne. Po czym arcybiskup Kominek czyni relację o
dwudziestoleciu Kościoła na Ziemiach Zachodnich. Po Magnificat — prof. Kostrzewski
wygłasza referat pt. „Kościół u progu pierwszego i drugiego tysiąclecia kultury polskiej".
Po śpiewie arcybiskup Wojtyła mówi o relacjach Wrocławia i Krakowa. „Boże, coś Polskę"
i błogosławieństwo Episkopatu kończy tę wspaniałą uroczystość. Wypadła godnie, z
umiarem, bez akcentów politycznych. Koniec o godz. 12.15. Może być wzorem dla innych
diecezji, jak należy urządzać te uroczystości.
Godz. 12.30 — obiad stojący w Seminarium Metropolitalnym.
Godz. 14.30 — 89 Konferencja Plenarna Episkopatu Polski, w sali. W zagajeniu
podkreślam wymowę tej Konferencji, która się odbywa we Wrocławiu, w przededniu
Tysiąclecia Chrztu Polski. Dziś w granicach Polski znajdują się te same diecezje, które w
1000 roku zostały włączone do metropolii gnieźnieńskiej. — Modlimy się za zmarłych
biskupów polskich: arcybiskupa Jasińskiego, biskupa Czajkę, biskupa Strąkows-kiego,
biskupa Niemirę i biskupa Wilczyńskiego. — Przyjmujemy porządek dzienny 89 KPE. —
Biskup Z. Choromański odczytał protokół z 88 KPE.
Następnie arcybiskup Wojtyła odczytuje po polsku list do Pawła VI, donoszący o
Tysiącleciu Chrztu Polski w roku przyszłym. List jest podpisany w dwóch egzemplarzach
przez wszystkich biskupów i będzie doręczony Papieżowi na początku IV sesji soborowej.
Następnie omawiam projekt listu Episkopatu do wiernych na rok 1966. Referuje biskup
Czerniak. Jest to owoc pracy specjalnej komisji gnieźnieńskiej przy udziale tamtejszych
historyków. [...]
Godz. 17.00 — [...] Sacrum Poloniae Millennium — omawialiśmy skład krajowego
Komitetu Obchodów Milenium. Ponawiam prośbę o zgłaszanie kandydatów. Znaczki
watykańskie będą wydane. Omówiłem hasła duszpasterskie. Powinna się odbyć
konferencja w sprawie Wystawy Milenijnej. — Księga Milenijna KUL ma przeszkody, wyjść
nie może. [...]
Strona 4
Zapiski milenijne z lat 1965 - 1967 - kardynał Stefan Wyszyński
2 IX 1965, czwartek Wrocław
Po obiedzie zwiedzam Wystawę XX-lecia Archidiecezji. list i o wspaniały przykład pracy
Kościoła.
Godz. 14.30 — Ostatnia sesja Konferencji Plenarnej Episkopatu. [...]
Przedstawiam memoriał do Ojca Świętego w związku / * V 1966. Biskupi podpisują.
Wszyscy otrzymują tekst. [...]
Godz. 18.00 — Spotykamy się w kościele Najświętszej Maryi Panny na Piasku. Ma tu
miejsce uroczystość oddania :Archidiecezji wrocławskiej Matce Bożej w macierzyńską
niewolę. W czasie tej uroczystości arcybiskup Baraniak wygłosił r efcrat o kardynale
Hlondzie, jako organizatorze życia kościelnego na Ziemiach Zachodnich. Następnie
przemawiałem ja, wprowadzając do aktu oddania archidiecezji Matce Bożej. Wstępuje na
ambonę arcybiskup Kominek i wygłasza akt oddania diecezji Matce Najświętszej, przed
obrazem Matki Bożej Mariampolskiej. Piękne śpiewy i recytacje wypowiedzi kardynała
Hlonda uzupełniają całość. Później czterej biskupi przenoszą obraz do ołtarza w nawie
bocznej. Uroczystość kończy się Apelem Jasnogórskim i błogosławieństwem.
16 IX 1965, czwartek
Roma
Opuściłem KPE, by udać się do Papieża na audiencję.
Godz. 18.20 — W Watykanie, w towarzystwie infułata A. Banaszaka z Paryża i prałata Fr.
Mączyńskiego. Wychodzi kardynał Spellman w towarzystwie ośmiu swoich sufraganow.
Po mnie będą „czterej jeźdźcy Apokalipsy" —jak się tu nazywa moderatorów. Mam czasu
trzy kwadranse.
Na wstępie wyjaśniłem, że jestem upoważniony przez Konferencję Biskupów, właśnie
pracującą, by przedstawić Ojcu Świętemu sprawy, które chcieliśmy razem przedstawić.
Przygotowałem tekst, w którym zawarte są nasze petycje. I tak naprzód składam Ojcu
Świętemu księgę zawierającą opis współdziałania Polski z czwartą sesją soborową; w tej
księdze zebrane są materiały dotyczące oddawania się Matce Najświętszej za wolność
Kościoła; z tą księgą łączy się memoriał na 3 V 1966 o oddaniu Narodu Matce
Najświętszej, podpisany przez cały Episkopat we Wrocławiu; następnie wręczam Ojcu
Świętemu memoriał Episkopatu o nadchodzących uroczystościach Tysiąclecia w Polsce.
Prosimy o list do Narodu polskiego, o „rok jubileuszowy" na 1966, o łaski odpustowe.
Ojciec Święty zainteresował się tym dokumentem, zwłaszcza podpisami wszystkich
biskupów i zaczął je odczytywać. Powiedział, że wszystko uczyni, by uświetnić tę
uroczystość. — Wręczyłem „Biblię Tysiąclecia", którą Papież podziwiał, że można było w
Polsce wydrukować taką księgę. Wręczyłem też księgę Apostolstwa Chorych. Oddałem
fotografię „Książęca 21", gdzie Papież swego czasu mieszkał. Bardzo był za to
wdzięczny. — Następnie doręczyłem informację o sytuacji Kościoła w ZSRR i we Lwowie.
Papież powiedział, że patrzy na mnie jako na przedstawiciela swojego na Wschodzie. —
Wyjaśniłem mistyfikację „wycieczki księży z Polski do Rzymu".
Wywiązała się dłuższa rozmowa. Między innymi Ojciec Święty wyraził gotowość spotkania
się z Episkopatem Polski z okazji jakiejś uroczystości, by uwydatnić swój szacunek dla
Episkopatu Polski. — Projektujemy 13 XI uroczystość świętego Stanisława. Papież zapisał
sobie ten termin. Zaprasza mnie na wieczerzę, o czym powiadomią kapelani. Podał do
wiadomości, że niedługo będzie położony kamień węgielny pod kościół Matki Bożej
Częstochowskiej, skoro tylko będzie ustalony przez Zarząd Miasta Rzymu teren.
Audiencja zbliża się do końca. Trwała już trzy kwadranse. Weszli ks. infułat Banaszak i
ks. prałat Mączyński. Papież interesował się Seminarium Polskim w Paryżu. Odbyła się
fotografia wspólna. — Otrzymaliśmy błogosławieństwo i pożegnaliśmy Papieża.
Strona 5
[ Pobierz całość w formacie PDF ]