Zawistowski Dobry adres Sztuka telewizyjna, Książki Tekstowe
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
W�adys�aw ZawistowskiDobry adresSztuka telewizyjnaSopot, czerwiec 2002EWA GROSSMAN,oko�o pi��dziesi�tki; pewna siebie, �wiatowa, zdecydowana � te wszystkieokre�lenia, niewielezazwyczaj znacz�ce w spisie postaci tym razem powinny zosta� potraktowane naserio, gdy� tosama EWA jest osob� jak najbardziej serio, nawet je�li �wiadomie teatralizujeswojezachowania;DOROTA DREWICZ,dwudziestopi�cioletnia m�atka; �gdzie�� pracuje, �co� tam� zaocznie studiuje.To �gdzie�� i�co�� s� niedookre�lone, gdy� jest to aktywno�� na miar� mo�liwo�ci i ambicjiDOROTY, podka�dym wzgl�dem przeci�tnych. A jednak DOROTA ma w sobie �co�� jeszcze;przyt�umion� lecznie u�pion� osobowo��.WALDEK DREWICZ,jej m��, troch� po trzydziestce; niedoko�czone studia, nieokre�lone zaj�cia,nieokie�znaneambicje; autorowi nieco przykro to stwierdzi�, ale nie pisa� on tej sztuki zzamiarem obronyWALDKA DREWICZA...REMEK,brat DOROTY, trzydziestopi�cioletni in�ynier, dot�d p�ywaj�cy, teraz szukaszcz�cia na l�dzie;ANIELA KOBIELOWA,S�siadka DREWICZ�W, osiemdziesi�cioczteroletnia emerytowana bibliotekarka, wdowaodosiemnastu lat; znacznie bardziej skomplikowana, ni�by na to wskazywa�o jejprostolinijneobej�cie;MECENAS TRZUSKOLASKI,doradca prawny EWY ROSSMAN, sze��dziesi�cioletni, bardzo reprezentacyjny;Osoby:Oraz w scenach retrospektywnych:ANNELISE W�RTZHOFFERMAJOR SAWICKIJEGO �ONADZIEWCZYNKAPORUCZNIK DRATWAMILICJANTDOCENT GOLDFARBIRENA GOLDFARBSEKRETARZ WALIG�RAMA�GOSIA WALIG�RAROMEKLEKARZDWAJ MILICJANCI3Miejsce akcji:mieszkanie Doroty i Waldka Drewicz�w na najwy�szym pi�trze kamienicy z prze�omuXIX i XXw., w atrakcyjnym punkcie du�ego portowego miasta. Jednak to tylko adres jestatrakcyjny, samomieszkanie znacznie mniej. Mie�ci si� w oficynie pot�nej kamienicy z frontonemwychodz�cymna ruchliw� ulic�. W kamienicy mie�ci si� wiele Bardzo Wa�nych Urz�d�w, ale woficynieprzetrwa�o troch� komunalnych mieszka�, po cz�ci wykupionych, po cz�ci nie.Ich oknawychodz� na boczn�, spokojn� uliczk� i miejski park. Cicho tu i spokojnie.Nasze mieszkanie mie�ci si� na najwy�szym czwartym pi�trze, prawie pod dachem,przez co pe�now nim bok�wek i r�nych zakamark�w, ale ma�o �powierzchni u�ytkowej�. Sk�ada si�z trzechpokoi, kt�re dla uproszczenia b�dziemy nazywali Du�ym, Lewym i Prawym. Wi�kszo��akcji toczysi� oczywi�cie w Du�ym Pokoju, do kt�rego prowadzi z klatki niewielki korytarz.Na lewo zkorytarza � drzwi do kuchni, obok � �azienka. Mieszkanie jest bardzo zaniedbanei odniepami�tnych czas�w nie remontowane.Wszystko zatem � pod�ogi, drzwi, okna, karnisze, pawlacze, szafy ubraniowe,urz�dzeniebok�wek, przetrwa�o w niezmienionym kszta�cie co najmniej od lat trzydziestych,a mo�e i d�u�ej.Zapewne sta�o si� tak dlatego, �e �aden z lokator�w nie mieszka� tu na tyled�ugo, by zd��y�cokolwiek zmieni�. Umeblowanie powinno by� przeci�tne, w miar� dostatnie, alenie nowoczesne.Wr�cz przeciwnie � niekt�re meble powinny sprawia� wra�enie, jakby sta�y tu odroku 1907, wkt�rym zbudowano te kamienic�. Niezb�dne elementy wyposa�enia to: kredens,komoda, dwa-trzyfotele, st�, sofa. �ciany przynajmniej cz�ciowo wy�o�one star� boazeri�d�bow�.Na wprost drzwi wej�ciowych mieszkania Drewicz�w � drzwi do mieszkania starejKobielowej,jedynej s�siadki na najwy�szym pi�trze.Czas akcji:Akcja sztuki toczy si� wsp�cze�nie, w du�ym mie�cie gdzie� na polskim wybrze�u.4Scena 1(niekonieczna, mo�na zacz�� od 2)Nak�adaj�ce si� na siebie obrazy, nieco zamglone, mo�e czarno-bia�e. Chybapowinny si� r�ni�od scen �wsp�czesnych�. To wa�ne, gdy� ta sekwencja obraz�w z czo��wki tor�wnocze�niepierwsze wprowadzenie widza w nurt retrospektywny.Obraz pierwszy:ma�a dziewczynka w oknie na poddaszu, patrzy w d�, w stron� parku.Obraz drugi:spojrzenie z perspektywy dziewczynki � alejk� parkow� oddala si� okutanap�aszczami iszalikami staruszka, ci�gn�c za sob� w�zek dzieci�cy zape�niony tobo�kami. ToANNELISEW�RTZHOFFER. Jest chmurno, wiatr zacina deszczem. Chwilami nie wida� nawet hase�wymalowanych bia�a olejn� farb� na murze parku, w perspektywie: MIN NIET! i�MIER�FASZYSTOM! Staruszka skr�ca w lewo, ginie z oczy dziewczynki.Napisy czo��wki.Obraz trzeci:ta sama alejka parkowa dzisiaj, ale nie od razu jest to oczywiste. W miejscualejki, gdziewcze�niej skr�ci�a staruszka pojawia si� EWA GROSSMAN. Idzie w stron� kamienicy.Obraz czwarty:w tym samym oknie na poddaszu stara KOBIELOWA. Tkwi w tym samym miejscu i pozie,wkt�rym przed pi��dziesi�cioma siedmioma laty siedzia�a ma�a dziewczynka. Patrzyw d�, nanadchodz�c� EW� GROSSMAN.5do bocznego pokoju. Ponowne pukanie.DOROTA (krzyczy)Otwarte!!!! Dobrze, �e jeste� nareszcie.EWA (z trosk�)Spieszy si� pani?EWAPoszukuj� pa�stwa Sumi�skich?Scena 2Mieszkanie DREWICZ�W. DOROTA, cz�ciowo ubrana do wyj�cia (wieczorowe ciuchy,lekkimakija�) kr��y po mieszkaniu. G�o�ne pukanie do drzwi. DOROTA nie s�yszy, bow�a�nie wysz�aDrzwi otwieraj� si�, wchodzi EWA GROSSMAN. Staje w progu, rozgl�da si� ciekawie.DOROTA ( z s�siedniego pomieszczenia)Przez ciebie si� sp�nimy, zobaczysz, Waldek... Na dzie� dobry b�dzie obciach iznowu niedostaniesz roboty. A w og�le to zapnij mi sukni�.Na ko�c�wce tej kwestii DOROTA wchodzi do Du�ego Pokoju w rozpi�tej wyj�ciowejsukience.Na widok u�miechni�tej EWY p�oszy si� i cofa.EWA (z ogromn� pewno�ci siebie)Je�li mog� zast�pi� pana Waldemara, to s�u�� uprzejmie...Podchodzi do DOROTY i zdecydowanym gestem zapina jej sukni�.EWAPrzepraszam, ale krzycza�a pani �Otwarte!� tak zach�caj�co, �e nie mia�am innejmo�liwo�ci...DOROTA (zmieszana)To ja przepraszam, by�am pewna, �e to m�� nareszcie wraca z miasta.DOROTANo, w�a�ciwie tak... (mimo woli zaczyna si� EWIE t�umaczy�) Mamy jecha� najakie� spotkanie...no ale Waldka ci�gle nie ma, a na dodatek wzi�� samoch�d, wi�c sama panirozumie... (nagle si�reflektuje) jak to bywa. A czym mog� s�u�y�?DOROTA (nieco zdziwiona)Sumi�skich?... Zaraz, co� mi si� jarzy... (zastanawia si�) Byli tu chyba jacy�Sumi�scy przednami, jeszcze za czas�w komuny...6EWAJak za komuny � to pani nie mo�e ich pami�ta�.DOROTA (nie rozumie)Jasne, by�am za ma�a... Zreszt� ja wtedy tutaj w og�le nie mieszka�am... Tomieszkanie m�� kupi�kilka lat temu, w�a�ciwie przypadkowo...EWARozumiem, �e nie od Sumi�skich?DOROTAOczywi�cie, �e nie... (zastanawia si�) Z tego co wiem, to oni wyemigrowali doAustralii. Czasemprzychodzi�y jakie� listy, wi�c je odnosi�am na poczt�, a tam jedna znajoma mipowiedzia�a, �eprywatnie to ona wie, �e oni emigrowali, ale s�u�bowo poczt� i tak musiprzekazywa�. Wie panijak to u nas jest. Normalne...EWA (stanowczo, nawet nad potrzeb�)Nie wiem, jak to jest (akcentuje) u was. Dla mnie to absurdalne.DOROTAPani... nie jest z Polski? M�wi pani doskonale... (u�miecha si�)EWA (ucina)Od dwudziestu lat mieszkam w Nowym Jorku. A po polsku m�wi� na pewno lepiej ni�wi�kszo�� tutejszej populacji.DOROTAWaldek... to znaczy m�j m�� wci�� my�li o Ameryce. Normalna obsesja. M�wi, �etylko tammo�na rozwin�� skrzyd�a.EWA (nieco oschle)Przedtem trzeba je mie�.DOROTA (zmieszana)No tak... na pewno. Zreszt� Waldek ju� tam by�, nawet sporo zwiedzi�... alejako� nigdzie si� niezaczepi�. Mo�e skrzyd�a mia� za kr�tkie...EWAI co? Tutaj lepiej?DOROTA (nie ma ochoty o tym m�wi�)No wie pani... przecie� to tak trudno por�wna�... Dla pani to jest pewnieregularny skansen, alemy staramy si� tu �y� jak ludzie. Chocia� nie zawsze nam wychodzi...EWA (autorytatywnie)7W Ameryce te� patent�w na szcz�cie nie rozdaj�, ale po miesi�cu sp�dzonym wkraju widz�, �ebeznadzieja i gnu�no�� s� tu nadal upartymi endemitami. Jak wszy, machorka,kalosze, bimber ikiszona kapusta. Brrr... to dziwaczne, �e jeszcze pami�tam takie s�owa?DOROTA (nie podoba jej si� ten tekst, zgrywa si�)Jaka szkoda, �e nie przyjecha�a pani zim�!EWA (ostro�ne zdziwienie)Dlaczego?DOROTAZobaczy�a by pani na ulicach pijane bia�e nied�wiedzie, oczywi�cie wkaloszach... Nieprzesadzajmy... Tu jest po prostu inaczej.EWA (kr�ci g�ow�)Pod tym �inaczej� kryje si� na og� �gorzej�!DOROTA (odcina si�)Czyli jednak � inaczej, no nie? Z definicji. Nie chc� si� z pani� k��ci�, aleczasami �inaczej� jestwi�cej warte ni� �lepiej�.EWAWiem... a �by� jest wa�niejsze ni� �mie�. S� kraje, gdzie powtarza si� to zlubo�ci�. Ale topomylenie poj��, dziecko. Przekona si� pani sama, to przyjdzie z wiekiem. Jesttylko jedenstandard jako�ci wszystkiego � od chleba po demokracj�, i od sexu do biznesu. Apowo�ywaniesi� na inno�� to ust�pstwo na rzecz w�asnej s�abo�ci.DOROTA (u�miecha si� blado)A ja jednak mam swoje zdanie... Bo widzi pani... (waha si�) Waldek, m�j m��, takkr��y� po tejAmeryce, kr��y�, wydawa� fors� od dziadk�w, a jednak si� nie zahaczy�... I nawettychameryka�skich standard�w ze sob� nie przywi�z�. Tyle tylko, �e zacz�� si� k�pa�codziennie.EWATo ju� sukces! A na Ameryk� wida� okaza� si� za s�aby...DOROTAA sk�d mia�by bra� si�� taki sobie ma�y facecik st�d, kt�rego zawsze zmuszano doust�pstw � ju�od pieprzonej enerdowskiej spacer�wki, i zasyfia�ej szko�y, gdzie zawsze by�yzatkane kible, a�do jakiej� g�upiej pracy i wiecznego czekania na lepsze czasy?EWA (rozgl�da si� po mieszkaniu, zmienia temat tonem swobodnej towarzyskiejkonwersacji)Ale przynajmniej macie pa�stwo ca�kiem wygodny ten k�t do czekania. Starebudownictwo,solidne, ale troch� przyci�kie.8DOROTA (niech�tnie)No tak, kamienica do�� ponura, ale za to cicho, park ... [ Pobierz całość w formacie PDF ]