ZAJĘCIA 1 kap. intelektualny, Ekonomia, 3 semestr inne, NOP, ćwiczenia
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
//-->3. Kapitał przedsiębiorstwa (cz. II). Kapitał intelektualny. Nowe tendencjerozwojowe pojawiające się w działalności przedsiębiorstwa.Całkowita wartośćprzedsiębiorstwaKapitał materialnyKapitał intelektualnyKapitałrzeczowyKapitałfinansowyKapitałspołecznyKapitałludzkiKapitałorganizacyjnyKapitałstrukturalnypowiązania wsiecikonfiguracjasieciodpowiedzialność organizacjiWymiarstosunkówmiędzyludzkichzaufanienormyzobowiązaniaidentyfikacjaKapitałpoznawczywspólnysłownikwspólnepodzielanieopowieściKompetentnośćumiejętnościpraktyczne(biegłość,fachowość)wiedzateoretycznatalentyZręcznośćintelektualnainnowacyjnośćludzizdolność donaśladowaniaprzedsiębiorczośćzdolność do zmianMotywacjachęć działaniapredyspozycjaosobowościowe dookreślonych zachowańzaangażowanie wprocesy organizacyjneskłonność dozachowań etycznychwładza organizacyjnaprzywództwomenedżerskieStruktura wewnętrznastrukturaorganizacyjnasystemy działaniawłasność intelektualnaprocesy wewnętrzneStruktura zewnętrznazasoby rynkowepowiązania z osobamizainteresowanymipowiązania zpartnerami aliansówstrategicznychKapitał rozwojowyinnowacyjność firmyorganizacyjne uczenie sięzamierzenia strategicznecele i strategieprzedsiębiorstwaprocesy tworzeniaKapitał intelektualny1.Kapitał intelektualnyKapitał intelektualny obejmuje zasoby i przepływy wiedzy dostępnej dla organizacji. Możnaje uznać za zasoby niematerialne, które z zasobami materialnymi (środkami fizycznymi iaktywami fizycznymi) składają się na rynkową czy też całkowitą wartość firmy. Bonitis(1996,1998) definiuje zasoby niematerialne jako czynniki kontrolowane przez kierownictwoprzedsiębiorstwa, różne od aktywów finansowych i środków materialnych, mające wpływ nazachodzące w organizacji procesy prowadzące do tworzenia wartości. Jak twierdzą Edvinsoni Malone (1997), czynniki te obejmują wartość wszystkich relacji wewnątrz i na zewnątrzprzedsiębiorstwa, przy uwzględnieniu powiązań z klientami i dostawcami. Zaliczamy do nichrównież wartości powiązane z takimi aktywami niematerialnymi, jak reputacja orazwizerunek firmy i marki.12.Elementy kapitału intelektualnego:–kapitał społecznystruktury, sieci kontaktów międzyludzkich i procedury, które pozwalają pracownikomzdobywać i rozwijać kapitał intelektualny, definiowany jako zasoby i przepływy wiedzynabywanej w wyniku relacji nawiązywanych wewnątrz i na zewnątrz przedsiębiorstwa–kapitał organizacyjnyzinstytucjonalizowana wiedza, będąca własnością organizacji, przechowywana w bazachdanych, instrukcjach obsługi itd.–kapitał ludzkiwiedza, umiejętności, możliwości oraz potencjał do rozwoju i wprowadzania innowacji,wykazywane przez ludzi pracujących w danej firmie„Wrzeczywistości organizacje nie są niczym innym, jak tylko rozwinięciem ludzkiej myśli idziałań”Chatzkel„Kapitałorganizacyjny (wiedza) pozostaje w przedsiębiorstwie nawet po odejściu pracownikaz firmy; kapitał ludzki to ta część aktywów intelektualnych, którą codziennie po południupracownik zabiera ze sobą do domu, wychodząc z pracy”Fitz- enz1A. Baron, M. Armstrong, Zarządzanie kapitałem ludzkim, Kraków 2008Kapitał ludzkireprezentuje czynnik ludzki organizacji, czyli połączone z sobą:inteligencję,umiejętności i wiedzę specjalistyczną,które nadają organizacji jej specyficzny charakter.Elementy ludzkie przedsiębiorstwa to te, które są zdolne do uczenia się, zmian, wprowadzaniainnowacji i do kreatywności. Przy zapewnieniu im odpowiedniej motywacji mogązagwarantować trwałość organizacji w dłuższym okresie.Ludzie mają wrodzone zdolności, określone wzorce zachowań i osobistą energię- te właśnieelementy składają się na kapitał ludzki, z którym przychodzą do pracy. To właśnie ci ludzie, anie ich pracodawcy, są właścicielami tego kapitału i decydują, kiedy, jak i gdzie gowykorzystają. Innymi słowy, pracownicy mogą dokonywać wyborów. Praca jestdwukierunkowym procesem wymiany wartości, a nie jednostronnym wykorzystaniemcennego zasobu przez jego posiadacza.3.Rodzaje własności intelektualnej i sposoby jej ochrony.Własność intelektualna-jest to wynik ludzkiej kreatywności i inwencji. Jest jednym zelementów kapitału intelektualnego.Istnieją dwie kategorie własności intelektualnej:a) prawo autorskie i prawa pokrewne - obejmuje szeroki zakres utworów literackich iartystycznych, zapisanych, wykonanych oraz nagranych;b) własność przemysłowa - obejmuje: wynalazki (patenty), znaki towarowe, wzoryużytkowe i przemysłowe, oznaczenia graficzne, tajemnice produkcyjne (know-how).Prawo autorskie-oraz korzyści z nimi związane trwają zwykle przez okres 50 lat od śmiercitwórcy choć w niektórych krajach okres ochrony praw majątkowych twórcy zostałprzedłużony nawet do 90 lat po śmierci autora (w Polsce jest to 70 lat). Z chwilą zakończeniaokresu ochrony prawnoautorskiej dzieło staje się domeną publiczną i jego reprodukcja od tejchwili nie wymaga płacenia tantiemów; aczkolwiek autorstwo utworu na zawsze należy siętwórcy. Prawo autorskie daje twórcom wyłączne uprawnienie do używania lub udzielaniazgody innym osobom na używanie ich dzieł w określony sposób. W zamian twórca dostajewynagrodzenie. Łamanie praw autorskich odbywa się poprzez „piractwo” i plagiat.Patenty (wynalazki)-chronią wynalazki i zapewniają prawa wyłączne właścicielowi patentu,co oznacza, że opatentowany wynalazek nie może być wytwarzany, używany, dystrybuowanylub sprzedawany bez zezwolenia właścicielowi patentu. Patenty są udzielane zwykle na okres20 lat. Z chwilą, gdy patent wygaśnie, ochrona wynalazku ustaje, przez co staje się ondomeną publiczną i zostaje udostępniony do użytku komercyjnego oraz eksploatacji przezinne osoby niż te, którym patent przysługiwał.Wzorem przemysłowym-jest nowa i posiadająca indywidualny charakter postać wytworulub jego części, nadana mu w szczególności przez cechy linii, konturów, kształtów,kolorystykę, strukturę lub materiał wytworu oraz przez jego ornamentację.Znakiem towarowym-może być każde oznaczenie, które można przedstawić w sposóbgraficzny, jeżeli oznaczenie takie nadaje się do odróżniania towarów (lub usług) jednegoprzedsiębiorstwa od towarów lub usług innego przedsiębiorstwaWzory użytkowe-stosowane w niektórych krajach (w tym w Polsce) w celu ochronypewnych rozwiązań technicznych, które nie spełniają wymogów pozwalających na ichochronę za pomocą patentu. Właściciel wzoru użytkowego może zawierać umowy licencyjnez producentami zainteresowanymi wytwarzaniem danego towaru oraz czerpać z tego tytułukorzyści finansowe.Oznaczenia geograficzne-mają zastosowanie w przypadkach szczególnych towarów, któreposiadają cechy dla nich typowe w związku z ich geograficznym miejscem pochodzenia. Np.oscypek dla Polski, Tequila z Meksyku.tajemnicedotycząceprocedur,składnikówTajemniceprodukcyjne(know-how)-produktów, sposobów ich wytwarzania, specyficznego świadczenia usług dzięki któremuwartość usługi, produktu jest znacznie bardzie ceniona od wartości standardowego produktu,np. procedura tworzenia coca-coliWalkman stanowi zestawienie różnych przedmiotówwłasności przemysłowej:- znak towarowy: logo producenta;- patenty: kiedyś cały walkman był opatentowany, dziś części odtwarzaczy Mp3 itd. sąopatentowane;- wzór przemysłowy: unikalny wygląd odtwarzacza.4.Przedstawienie wkładu poszczególnych rodzajów własności intelektualnej wwartość przedsiębiorstwaZasoby ludzkie1. Zasoby ludzkie a kapitał ludzkiKapitał ludzki stanowi „wyższą formę” zasobów ludzkich. Zasoby ludzkie są uznawane jakoaktywa, a nie koszty organizacji. Przypisuje się im ważną rolę w tworzeniu wartości dlaprzedsiębiorstwa. Stawia się na kreatywność, przedsiębiorczość oraz samodzielnośćpracowników jako kreatorów przyszłego zysku dla pracowników. Kapitał ludzki koncentrujesię na czymś jeszcze ważniejszym, a mianowicie wiedzy, umiejętnościom pracowników. Towłaśnie ich wiedza i ich zaangażowanie, dzięki ciągłemu rozwojowi oraz bodźcommotywacyjnym może służyć organizacji i przynosić jej zyski.2. Krótka charakterystyka „przejścia” od funkcji personalnej do zarządzaniazasobami ludzkimiFunkcja personalna należy do podstawowych funkcji przedsiębiorstwa. Jej obiektemzainteresowania są ludzie, jako komponent organizacji. W literaturze przedmiotu naoznaczenie działań personalnych można znaleźć takie określenia jak: „zarządzaniezasobamiludzkimi”,„zarządzaniepersonelem”,„zarządzaniezasobami pracy”,„zarządzaniepotencjałem społecznym”,„politykapersonalna”i wiele innych. Świadczy to między innymi [ Pobierz całość w formacie PDF ]