Zarządzanie i komunikowanie społeczne, Semestr III, Psychologia zarządzania, Materiały, Komunikacja
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
 Wstęp do kursu
Celem kursu
Zarządzanie i komunikowanie społeczne
jest uświadomienie roli, jaką komunikacja międzyludzka
odgrywa w życiu zawodowym, z uwzględnieniem różnic osobowościowych, kulturowych, społecznych i organi-
zacyjnych. Kurs ma charakter wprowadzający, a jego program zakłada zapoznanie studentów z podstawowymi
wiadomościami dotyczącymi efektywnej komunikacji społecznej oraz technik komunikacyjnych stosowanych
w zarządzaniu. Nacisk położony jest przede wszystkim na komunikację w organizacji (komunikacja wewnątrz
organizacji oraz komunikacja organizacji z otoczeniem). Kurs ma na celu wykształcenie umiejętności i pogłębie-
nie rozumienia znaczenia efektywnego porozumiewania się w różnorodnych sytuacjach życia zawodowego. Stąd
też orientacja kursu jest w przeważającej mierze praktyczna, a nie teoretyczna; po jego ukończeniu studenci na-
będą umiejętności rozpoznawania podstawowych technik komunikacyjnych wykorzystywanych w zarządzaniu
organizacjami, ale także tych stosowanych w marketingu, handlu czy życiu publicznym. Studenci dowiedzą się
również, w jaki sposób budowany jest komunikat i jak poszczególne kanały komunikacji wpływają na tworzenie
określonego znaczenia przekazywanego na poziomie zarówno organizacji, jak i szerzej rozumianego życia spo-
łecznego. Analiza strategiczna procesu komunikacji poparta zostanie praktycznymi przykładami.
Wprowadzenie do nauki o zarządzaniu
i komunikowaniu społecznym
Wstęp
1. Co to jest komunikacja?
1.1. Podstawowe terminy
1.2. Podstawowe modele komunikowania
1.3. Model Shannona-Weavera
2. Skuteczna komunikacja. Od czego zależy?
2.1. Czym jest skuteczna komunikacja?
2.2. Analiza strategiczna procesu komunikowania się
2.3. Bariery w komunikacji
2.4. Informacja zwrotna
3. Procesy funkcjonowania organizacji
3.1. Podstawowe pojęcia
3.2. Struktura organizacyjna
3.3. Modele strukturalne
3.4. Wybrane typy struktur organizacyjnych
4. Przywództwo w organizacji
4.1. Liderzy, władza, przywództwo
4.2. Typy przywództwa
4.3. Orientacja na ludzi a orientacja na wynik
5. Poziomy i zakresy komunikacji. Różnice kulturowe a zachowania w biznesie
5.1. Komunikacja na różnych poziomach i w różnych zakresach
5.2. Komunikacja na poziomie międzynarodowym i międzykulturowym
5.3. Różnice kulturowe a zachowania w biznesie
5.4. Rodzaje kultur narodowych
5.5. Wymiary kultur narodowych
Bibliografia
Wstęp
Moduł
Wprowadzenie do nauki o zarządzaniu i komunikowaniu społecznym
ma
charakter wstępny, a jego zadaniem jest przekazanie studentom podstawowych in-
formacji i wskazówek na temat sprawnego komunikowania się oraz podstaw zarzą-
dzania. Moduł zawiera wstępne informacje z zakresu komunikowania społecznego
i zarządzania. Znalazły się tutaj tematy związane z samym procesem komuniko-
wania oraz wstępne zagadnienia z zakresu komunikowania w organizacji, a więc
budowy struktur organizacyjnych dopasowanych do rodzaju i misji organizacji.
Te dwa obszary — komunikacja i zarządzanie — w sposób oczywisty przenikają
się, choć każdy z nich ma charakter bardzo szeroki i wielowątkowy. Oczywiście ze
względu na dość ogólny charakter kursu nie sposób omówić nawet bardzo pobież-
nie wszystkich zagadnień związanych z tak szeroką tematyką, stąd konieczne stało
się stosowanie znaczących skrótów i uproszczeń.
U podstaw tak skomponowanego modułu leżało założenie, że nie sposób zrozumieć
zagadnień związanych ze skutecznym komunikowaniem międzyludzkim, nie mając
świadomości złożoności samego procesu wymiany informacji, zwłaszcza że czło-
wiek większość swojego życia spędza właśnie na czynności komunikowania się. Stąd
też moduł ten zawiera wiele informacji teoretycznych, które mogą służyć studentowi
jako punkt odniesienia dla dalszych analiz. Komunikacja jest tutaj rozumiana dość
szeroko — jako proces przekazywania informacji oraz jako system wymiany zna-
czeń. Dlatego zwrócono uwagę zarówno na rolę nadawcy, jak i odbiorcy w procesie
komunikowania, ale także na znaczenie czynników kulturowych, kontekstu naro-
dowego, sytuacji itp. Moduł wprowadza zatem studenta w różne rozumienia komu-
nikacji, omawiając dwie podstawowe, ale różniące się szkoły komunikacji: szkołę
komunikacji jako procesu oraz szkołę semiotyczną. Celem jest uwrażliwienie uczest-
ników kursu na fakt, że dla skutecznej komunikacji istotna jest przede wszystkim jej
sytuacja. Kontekst jest ważny zarówno w komunikowaniu o charakterze intraperso-
nalnym, interpersonalnym, jak i masowym. Ma też bardzo duże znaczenie w obsza-
rze komunikacji w organizacji (także w kontekście władzy i przywództwa, a więc
zagadnień ściśle związanych z przepływem informacji w ramach organizacji oraz
stylów zarządzania). Z tego powodu jeden z tematów poświęcony został na omó-
wienie różnic charakterystycznych dla poszczególnych kultur narodowych. Ma to
uzmysłowić studentom znaczenie sytuacji komunikacyjnej dla skutecznego odczyta-
nia każdego komunikatu, zwłaszcza w kontekście globalizującego się świata, umię-
dzynarodowienia organizacji oraz transnarodowej komunikacji masowej.
4
1. Co to jest komunikacja?
1.1. Podstawowe terminy
Termin
komunikowanie
bywa definiowany na wiele sposobów iwodniesieniu do
rozmaitych dziedzin życia ludzkiego. Na rozumieniu tego terminu niewątpliwie za-
ważyła definicjastworzonaprzezC.H.Cooleyaw1909r.(Cooley,1909:47),za-
wierająca w sobie wszelkie te elementy, które wiązać można z rozmaitymi formami
wymiany informacji. Definicjatapostrzegakomunikowanienazasadziemechani-
zmu, dzięki któremu mogą istnieć i rozwijaćsięludzkiestosunki.Komunikowanie
obejmuje zatem wszystkie symbole umysłu, łącznie ze środkami przekazywania ich
w przestrzeni i zachowania w czasie, a zatem: wyraz twarzy, postawę i gestykula-
cję, tony głosu, słowa, pismo, druk, koleje żelazne, telegrafy, telefony oraz to, co
jeszcze może być osiągnięciem w podboju przestrzeni i czasu.
W miarę rozwoju zarówno środków komunikacji, jak i nauki o komunikowaniu
termin ten ulegał stopniowemu zawężeniu, w konsekwencji czego nastąpiło pre-
cyzyjne oddzielenie środków transportu od środków komunikowania treści sym-
bolicznych. Komunikowanie zaczęło być rozumiane jako podstawowy element
kultury. Komunikacja bywa zatem definiowana jako centralna działalność naszej
kultury. Choć taka definicjawydajesiębardzoszeroka,maonaswojeuzasadnienie
w niezwykle rozległym sensie komunikowania jako nieodzownego elementu wie-
lu aspektów życia społecznego. J. Fiske określa komunikację jako „interakcję spo-
łeczną przez przesyłanie wiadomości” (Fiske, 2003: 16) i twierdzi, że komunika-
cja wymaga znaków i kodów. Przekazywanie i odbieranie kodów i znaków to jeden
z podstawowych aspektów związków społecznych.
Znaki
to artefakty bądź działania, odnoszące się do czegoś innego niż one same.
W tym sensie znak jest konstrukcją znaczącą.
Kod
z kolei to system uporządkowa-
nych i zorganizowanych znaków. Dzięki kodom określone zostają wzajemne relacje
znaków składających się na dany system.
W nauce o komunikacji wyodrębnia się dwie podstawowe szkoły, z których pierw-
szą najprecyzyjniej można określić mianem
szkoły procesu komunikacyjnego
, nato-
miast drugą najcelniej opisuje termin
szkoła semiotyczna
(Fiske, 2003: 16). Poniższa
tabela — stworzona w oparciu o obserwacje Fiske’a — ilustruje główne zagadnie-
nia odróżniające obie szkoły. Oczywiście nie jest to podejście wyczerpujące, jako że
w ramach każdej z nich można mówić o wielu różniących się poglądach. Nie nale-
ży także absolutnie wykluczać możliwości syntetycznego podejścia do komunika-
cji, które łączy w sobie elementy charakterystyczne dla obu szkół.
5
[ Pobierz całość w formacie PDF ]