Zafalszowania zywnosci, ◄ TECHNOLOGIA ŻYWNOŚCI I ŻYWIENIE CZŁOWIEKA- SGGW, 10 - SEMESTR, Zafałszowania
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
Dr inż. Iwona Ścibisz
W-d 1
Prawo
-Ustawa z dnia 21 grudnia 2000 o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych
Inspekcja Jak. Han. Art. Rol-Spoż (IJHARS)
-Ustawa z dnia 24 paź 2008 o zmianie ustawy o jakości handlowej art. rolno-spoż.
IJHARS w przypadku stwierdzonych nieprawidłowości upoważniony jest do
-zakazania wprowadzenia do obrotu artykułu niespełniającego wymagań,
-nakazania poddanie artykułu określonym zabiegom
-nakazania przeklasyfikowania artykułu rolno-spożywczego do niższej klasy
-nakazania zniszczenie artykułu na koszt jego posiadacza
-nakładania kary pieniężną za wprowadzanie do obrotu produktów o jakości handlowej
niezgodnej z wymaganiami lub deklaracją producenta
-nakładania kary pieniężną za utrudnianie lub uniemożliwianie przeprowadzanie kontroli
Przez kogo jesteśmy kontrolowani
-IJHARS
-Badawcze jednostki naukowe
-PIS
-Klienci
-Dyskonty
-Konkurencja
Jakie są kary za fałszowanie żywności lub uniemożliwienie przeprowadzenie kontroli?
Dawniej…
-kodeks króla Hammurabiego – topnienie – za fałszowanie piwa
-„czym uczyniłeś, to ci odetniemy”
-rok 1266 – pręgierz, chłosta – fałszowanie chleba
-rok 1456 – palono żywcem za fałszowanie wina
Ustawa z dnia 24 paź 2008 o zmianie ustawy o jakości handlowej artykułów rolno-
spożywczych
Art. 40a 1 Kto uniemożliwia przeprowadzenie kontroli podlega karze pieniężnej w wysokości
do dwudziestokrotnego przeciętnego wynagrodzenia 3 203 zł x 20= 64 060 zł
Wyrok WSA (Wojewódzki Sąd Administracyjny) w Warszawie
5 000 zł za utrudnianie przeprowadzenia urzędowej kontroli
Prezes Zarządu Spółki:
-był nieobecny mimo poinformowania go o kontroli
-nie upoważnił też nikogo do reprezentowania spółki
-zakazał pracownikom podpisywania jakichkolwiek dokumentów
-odmówił pozwolenia na pobranie do badań laboratoryjnych próbek
ART. 40 a 3 Kto wprowadza do obrotu artykułu niezgodnie z deklaracją na opakowaniu
podlega karze pieniężnej do pięciokrotnej wartości korzyści majątkowej uzyskanej przez
wprowadzanie tych artykułów do obrotu
Wyrok WSA
-umieszenie na opakowaniu makaronu sformułowania „ze świeżych jaj”, podczas, gdy do
produkcji użyto masy jajowej pasteryzowanej chłodzonej
-zamieszczenia wykazu składników niezgodnego ze stanem faktycznym np. brak wykazania
masy jajowej- składnik alergenny
Art. 40a 4 Kto wprowadza do obrotu artykułu zafałszowane, podlega karze pieniężnej w
wysokości nie wyższej niż 10% przychodu osiągniętego w roku
Produkt zafałszowany
Produkt w którym zostały wprowadzone zmiany w celu ukrycia wad lub niepożądanych
właściwości
Dodatek preparatów skrobiowych do koncentratu pomidorowego
Dodatek żółcieni pomarańczowej i czerwieni koszenilowej w kiełbasach
Produkt zafałszowany
W oznakowaniu podano nazwę niezgodną z przepisami lub niezgodną z prawdą
Nazwanie produktu „pasztet z kaczki” podczas, gry do produkcji wykorzystano surowce z
innych gatunków zwierząt
Nazwanie produktu „winem”, a nie napojem winopodobnym
Produkt zafałszowany
Produkt, w którym niezgodnie z prawda podano jego skład, pochodzenie, datę produkcji,
zawartość netto lub klasy jakości handlowej
Błędna klasyfikacja jaj (według masy)
Data minimalnej trwałości jaj dłuższa niż 28 dni od momentu zniesienia
Makaron „100% pszenicy durum” dodatek pszenicy zwyczajnej
Wyrok Sądu Okręgowego w Bielsko Białej
-100% kawy
-dodatek sacharozy
-Sąd nakazał przeprosiny w gazecie klientów
Wyrok WSA
20 380 zł za wprowadzanie do obrotu zafałszowanego „masła extra”
Zafałszowanie – wyższa zawartość wody oraz niższa zawartość tłuszczu a także obecność
steroli pochodzenia roślinnego
Wymagania – masło to produkt zawierający nie mniej niż 80% i nie więcej niż 90% tłuszczu
mlecznego, a nie więcej niż 16% wody
Wyrok Sądu Okręgowego w Zielonej Górze
Przez dwa lata fałszowały parówki i pieczenie cielęce, które wbrew nazwie i opisom na
etykietach, nie zawierały mięsa cielęcego (wartość wprowadzonego na rynek towaru
wynosiła 1,4 mln zł)
Dyrektorka zakładu skazana na rok więzienia w zawieszeniu na trzy lata i grzywne w
wysokości 200 tys zł
Technolog skazana rok pozbawienia wolności
Czy kontrolowana przedsiębiorca jest informowany o kontroli?
Obowiązek wcześniejszego ustalania z kontrolowanym terminu kontroli, o którym mowa w
art. 79 ust. 1 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej nie dotyczy kontroli żywności i
pasz na podstawie przepisów rozporządzenia (WE) nr 882/2004 Parlamentu Europejskiego i
Rady z dnia 29 kwietnie 2004 w sprawie kontroli urzędowych przeprowadzanych w celu
sprawdzenia zgodności z prawem paszowym i żywnościowym oraz regułami dotyczącymi
zdrowia zwierząt i dobrostanu zwierząt
Zgodnie z art. 3 ust. 2 rozporządzenia (WE) nr 882/2004, kontrole urzędowe
przeprowadzane są bez wcześniejszego uprzedzenia, z wyjątkiem takich przypadków jak
audyt, w których jest konieczne uprzednie zawiadomienie podmiotu prowadzącego
przedsiębiorstwo paszowe lub żywnościowe
Czy udowodnione fałszerstwo zostanie upublicznione?
IJHARS ma obowiązek podawania do publicznej wiadomości danych na temat
przedsiębiorców, którzy fałszują żywność
Prawo
-Dyrektywa 2005/29/WE Parlamentu Europejskiego z dnia 11 maja 2005 dotycząca
nieuczciwych praktyk handlowych stosowanych przez przedsiębiorstwa wobec klienta na
rynku wewnętrznym
-Polska – Ustawa z dnia 23 sierpnia 2007 o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom
rynkowym
Praktyki rynkowe (handlowe)
Działanie przedsiębiorcy (sposób postępowania, oświadczenia, informację handlową w
szczególności reklamę) bezpośrednio związane z promocją lub nabyciem produktu przez
konsumenta
Dyrektywa 2005/29/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 11 maja 2005
Nieuczciwe praktyki handlowe
-są zabronione
-w sposób istotny zniekształcają zachowanie gospodarcze przeciętnego konsumenta
Rodzaje praktyk
-wprowadzanie w błąd
-wprowadzanie w błąd przez zaniechanie praktyka agresywna
Praktyki handlowe wprowadzające w błąd
-opierają się na podaniu fałszywych informacji
Nazwanie lodów „o smaku waniliowo- czekoladowym z sosem ajerkoniakowym” a w
produkcie nie było składnika alkoholowego
-wprowadza lub może wprowadzić w błąd przeciętnego konsumenta (nawet jeżeli podane
informacje są zgodne z rzeczywistością) i przez to powoduje lub może spowodować podjęcie
przez konsumenta decyzji, którą inaczej by nie podjął
Sugerowanie, że środek spożywczy posiada szczególne właściwości, jeżeli wszystkie
podobne środki spożywcze posiadają takie właściwości
-soku z Białych Winogron – zamieszczono tam informacje „bez dodatku cukru i słodzików”
-warzywa mrożone „na patelnie” – zamieszczono sformułowanie „wyłącznie z naturalnych
składników”
-oznakowaniu miodów podano informację o systemie HACCP, którego stosowanie jest
obowiązkowe
-oznakowanie soku z marchwi „nie zawiera cholesterolu”
-oznakowanie „bez dodatku oleju” do przetworów mlecznych
-„100% masło”
Praktyki handlowe wprowadzające w błąd
(ustawa z dnia 23 sierpnia o przeciwdziałaniu
nieuczciwym praktykom rynkowym)
-wprowadzenie produktu na rynek, którego wygląd może spowodować mylenie produktów,
znaków towarowych, nazw handlowych lub innych znaków rozpoznawczych
przedsiębiorstwa i jego konkurenta
CAFE CLASSIC (z etykietą przedstawiającą wizerunek czerwonego naczynia do kawy)
CAFE INSTANT(wizerunek czerwonego bądź żółtego naczynia do kawy zanurzonego w
ziarnach kawy)
-posługiwanie się certyfikatem, znakiem jakości nie mając do tego uprawnienia

bio, eko, certyfikaty jakości
-twierdzenie, że produkt będzie dostępny jedynie przez bardzo organiczny czas, jeżeli jest to
niezgodne z prawdą, w celu nakłonienia konsumenta do natychmiastowego kupna
-przedstawienie nierzetelnych informacji dotyczących rodzaju i stopnia ryzyka, na jakie
będzie narażony klient gdy nie nabędzie produktu
-prezentowanie produktu jako „gratis”, „darmowy”, „bezpłatny” jeżeli konsument musi uiścić
zapłatę
Praktyki handlowe wprowadzające w błąd przez zaniechanie
-pomijanie istotnych informacji potrzebnych przeciętnemu konsumentowi do podjęcia
świadomej decyzji o zakupu
*pominięcie na etykiecie, że produkt wyprodukowano z kukurydzy GMO
*dodatek barwnika tartrazyny E 102 do lodów a nie podanie informacji że może on
mieć szkodliwy wpływ na aktywność i skupienie uwagi dzieci
-zatajanie lub w sposób niejasny, niezrozumiały, dwuznaczny przekazywanie istotnych
informacji o produkcje (np. prod. zaw. glut.)
Agresywne praktyki handlowe
-poprzez nękanie, przymus, nacisk w znaczny sposób ogranicza ona lub może ograniczyć
swobodę wyboru przeciętnego konsumenta o zakupie produktu
Przy ocenie określa się m.in.
*czas, miejsce, rodzaj, częstotliwość
*użycie gróźb, obraźliwych sformułowań
-wykorzystanie przez przedsiębiorcę nieszczęścia lub konkretnych okolicznościach, które
ograniczają zdolność konsumenta do oceny
-składanie wizyt w miejscu zamieszkania konsumenta
-uciążliwe nakłanianie do nabycia produktu przez telefon, faks, pocztę elektroniczną
-umieszczenie bezpośredniego wezwania dzieci do nakłonienia rodziców do kupienia
produktów
-żądanie zapłaty za produkt które zostały dostarczone przez przedsiębiorcę, ale nie zostały
zamówione przez konsumenta
Nieuczciwe praktyki handlowe
Jako konsumenci możemy
-wszcząć postępowanie sądowe w odniesieniu do nieuczciwych praktyk handlowych
-zaskarżyć nieuczciwe praktyki handlowe przed organem administracyjnym właściwym do
rozpatrywania skarg lub wszczynania właściwych postępowań sądowych
Jako pracownicy Zakładów Produkcyjnych
-musimy udowodnić, że praktyka rynkowa przez nas stosowana nie stanowi nieuczciwej
zostanie to zarzucone
Czy podawanie na opakowaniu produktu właściwości zdrowotnych jest dozwolone?
-Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności (EFSA- Europen Food Safety Authority)
wydawanie opinii i porad
Negatywna opinia Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności (EFSA0
-potwierdzenia wpływu szczepów bakterii
Lb rhamnosus
IMC 501R oraz
Lb paracasei
IMC
502R spożywanych w postaci suplementu diety
-wpływ na utrzymanie i poprawę komfortu trawiennego u osób dorosłych (19 publikacjach
naukowych, uznane za niewystarczające do udowodnienia postulowanego związku
przyczynowo-skutkowego)
-„gumy do żucia/pastylki zawierające ksynitol zmniejszają ryzyko wystąpienia próchnicy”
-jod przyczynia się do prawidłowego wzrostu dzieci
Utrata dobrej reputacji przedsiębiorstwa jest bardziej dotkliwa niż kary pieniężne.
W-d 2
Unijny system Chronionych Nazw Pochodzenia, Chroniących Oznaczeń Geograficznych i
Gwarantowanych Tradycyjnych Specjalności
-Chroniona Nazwa Pochodzenia (bryndza podhalańska, oscypek)
-Chrionione Oznaczenie Geograficzne (miód wrzosowy z Borów Dolnośląskich, rogal
świętomarciński, wielkopolski ser smażony, andruty kaliskie)
-Gwarantowana Tradycyjna Specjalność (staropolski miód pitny „półtorak”, „dwójniak”,
„trójniak”, „czwórniak”, olej rydzowy)
Inne przykłady
-cydr normandzki (Fracja)
-gorgonzola (Włochy)
-szynka parmeńska (Włochy)
W przypadku oznakowania zarejestrowanymi nazwami produktów, które nie spełniają
wymagań specyfikacji grozi grzywną albo pozbawienia wolności do lat 5.
Co inspektorzy uwzględniają przy wymierzaniu kary
-stopień szkodliwości czynu
-stopień zawinienia (zaniedbanie, niedopatrzenie lub wina umyślna)
-zakres naruszenia, czyli w jakim stopniu produkt został zafałszowany
-dotychczasowa działalność podmiotu na rynku
-wielkość obrotów zafałszowanym towarem
Dlaczego produkty są fałszowane?
„Maksymalizacja zysków ze sprzedaży”
Historia
„Dawniej żywność była bezpieczna i zdrowsza niż obecnie?”
Dawniej…
-dodawanie do wina stołowego słomy- nabierało złotawego koloru
-do szafranu dodawano wysuszone kwiaty aksamitki
-ogrzewanie wina w ołowianym naczyniu- zwiększenie słodyczy wina
-do korniszonów dodawano związki miedzi
-dodatek glikolu etylowego do wina- maskowanie zbytniej cierpkości i kwasowości słabych
win
Skandale
1981- „syndrom trującego oleju”- Hiszpania
-objawy nietypowego zapalenia płuc
-zgon ponad 400 osób
-zanieczyszczenie oleju aniliną
1985- dodatek glikolu etylowego do wina
1986- wykorzystanie zepsutych jajek w produkcji makaronu
2002- antybiotyki w miodzie z Chin (Ukraina)
-chloramfenikol stosowany do leczenia pszczół
2003-fałszowanie wina
-dodatek wody, cukru, alkoholu, barwnika
2006- dodatek ryżu GMO (Europa)
Mięso i produkty mięsne
Fałszowanie pochodzenia mięsa
-niedeklarowany dodatek do mięsa wieprzowego mięsa z antylopy lub kangura
-niedeklarowany dodatek mięsa z kurczaka do kiełbas wieprzowych
[ Pobierz całość w formacie PDF ]