Zaawansowane zabigi resuscytacyjne u dzieci- European Resuscitation Council, Studia, Medycyna ratunkowa
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
ZAAWANSOWANE
ZAB
II
IEGI
II
I
RESUSCYTACYJNE
U
DZI
II
IEC
II
I
ZAAWANSOWANE
ZABIIIIEGIIII
RESUSCYTACYJNE
U
DZIIIIECIIII
European Resuscitation Council
Polska Rada Resuscytacji
EPLS I
Publikacja przygotowana przez EuropejskĢ Radħ Resuscytacji [ERC] przy wspþpracy z PolskĢ RadĢ
Resuscytacji [PRR]. Tekst tþumaczony przez PolskĢ Radħ Resuscytacji.
Wiedza i praktyka w zakresie resuscytacji krĢŇeniowo-oddechowej u dzieci to stale zmieniajĢca siħ
dziedzina medycyny. W miarħ rozwoju wiedzy oraz postħpu w nauce i doĻwiadczeniu klinicznym zmienia
siħ w sposb ciĢgþy rwnieŇ praktyka medyczna oraz sposb podawania lekw. Czytelnik tego
podrħcznika jest zobowiĢzany do zapoznania siħ z aktualnymi wiadomoĻciami na temat
przedstawionych sposobw postħpowania i farmakoterapii za szczeglnym uwzglħdnieniem informacji
producentw na temat dawek, czasu i drogi podawania oraz efektw ubocznych stosowania lekw u
pacjentw pediatrycznych. Na kaŇdej z osb praktykujĢcych medycynħ resuscytacji spoczywa osobista
odpowiedzialnoĻę za stosowane metody lecznicze, ktrych uŇycie powinno byę oparte na gruntownej
wiedzy i umiejħtnoĻciach praktycznych z zachowaniem niezbħdnych warunkw bezpieczeıstwa
wþasnego i pacjenta.
Wydawcy oraz redaktorzy niniejszego opracowania nie ponoszĢ odpowiedzialnoĻci za szkody, mogĢce
w jakikolwiek sposb byę zwiĢzane z materiaþem zawartym w tej ksiĢŇce.
PiĻmiennictwo do wszystkich rozdziaþw zostaþo w caþoĻci powtrzone za wydaniem oryginalnym.
Redaktor naukowy wydania polskiego:
Prof. dr hab. Janusz Andres
Tþumaczenie:
lek. ElŇbieta Byrska-Maciejasz, lek. Rafaþ Surmacz, lek. Piotr Kolħda, lek. Karol Mudy,
lek. Joanna PrzewoŅna
Publikacjħ wydano ze Ļrodkw Polskiej Rady Resuscytacji
¨Copyright by European Resuscitation Council [ERC] 2005
¨Copyright for Polish edition Polska Rada Resuscytacji, Krakw 2005
¨Copyright for Polish translation by Polska Rada Resuscytacji, Krakw 2005
Druk: Nakþadem Polskiej Rady Resuscytacji
Wszelkie prawa zastrzeŇone. ņadna czħĻę poniŇszej publikacji nie moŇe byę kopiowana i
przechowywana w jakimkolwiek mechanicznym systemie kopiowania danych wþĢczajĢc fotokopie,
kserokopie, nagrania i inne, bez uprzedniej pisemnej zgody PRR [dotyczy terenu Rzeczpospolitej
Polskiej].
Wszystkie proĻby o moŇliwoĻę wykorzystania materiaþw zawartych w tej publikacji naleŇy kierowaę do
ERC [nie dotyczy terenu RP].
Adres do korespondencji:
ERC Sekretariat
PO Box 113
B Î 2610Antwerpen [Wilrijk], Belgium
Adres do korespondencji w Polsce:
Polska Rada Resuscytacji
Katedra Anestezjologii i Intensywnej Terapii
Ul. Kopernika 17
31-501 Krakw, Polska
EPLS II
WstĪp
Etiologia Zatrzy
Krĥōenia
Charakterystyka Pacjenta Pediatryczne
mania Oddychania i Krĥōenia
Krĥōenia
Charakterystyka Pacjenta Pediatrycznego
go
Cele:
niewydolnoĻciĢ krĢŇenia. PoczĢtkowo organizm
uruchamia fizjologiczne mechanizmy adaptacyjne
majĢce na celu ochronħ serca i mzgu przed hipoksjĢ i
prowadzĢce do skompensowania niewydolnoĻci
oddechowo-krĢŇeniowej. JednakŇe wraz z nasileniem
siħ stopnia niewydolnoĻci lub uszkodzenia w wyniku
urazu, organizm traci zdolnoĻę do utrzymania tych
mechanizmw. Mwimy wtedy o zdekompensowanej
niewydolnoĻci oddechowej lub krĢŇeniowej w zaleŇnoĻci
od tego, co byþo pierwotnĢ przyczynĢ, obie teŇ mogĢ
wystħpowaę rwnoczeĻnie.
Po zapoznaniu siħ z rozdziaþem czytelnik
powinien umieę:
€
Omwię i porwnaę etiologiħ
zatrzymania oddychania i krĢŇenia u
dzieci i dorosþych
€
Omwię rokowanie w zaleŇnoĻci od
pierwotnej i wtrnej przyczyny
zatrzymania krĢŇenia
€
Znaę specyfikħ anatomii, fizjologii i
stanu neurologicznego niemowlħcia
i dziecka
Wsplne wystħpowanie niewydolnoĻci oddechowej i
krĢŇeniowej pojawia siħ wraz z pogarszaniem siħ stanu
dziecka i prowadzi do niewydolnoĻci oddechowo-
krĢŇeniowej i w efekcie do zatrzymania oddychania i
krĢŇenia (Rycina 1).
ETIOLOGIA ZATRZYMANIA
ODDYCHANIA I KRĤŌENIA
ODDYCHANIA I KRĤŌENIA
Skompensowana
niewydolnoĻę
oddechowa
Skompensowana
niewydolnoĻę
krĢŇenia
Etiologia zatrzymania oddychania i krĢŇenia jest rŇna u
dzieci i dorosþych i wynika z rŇnic fizjologicznych,
anatomicznych i odmiennej patologii. Te rŇnice ulegajĢ
zmianom podczas dzieciıstwa od momentu urodzenia i
okresu noworodkowego poprzez okres niemowlħctwa,
dzieciıstwa (wliczajĢc w to okres dojrzewania) do
momentu osiĢgniħcia dojrzaþoĻci.
Zdekompensowana
niewydolnoĻę
oddechowa
Zdekompensowana
niewydolnoĻę
krĢŇenia
Pierwotne zatrzymanie krĢŇenia wynikajĢce z
zaburzeı rytmu takich jak migotanie komr lub
czħstoskurcz komorowy bez tħtna (VF/VT) jest czħstsze
u dorosþych, poczĢtek wtedy jest nagþy,
nieprzewidywalny i jest odzwierciedleniem pierwotnej
choroby serca. W tej sytuacji wymagana jest
natychmiastowa defibrylacja, a z kaŇdĢ minutĢ, ktra
upþywa od utraty ĻwiadomoĻci do momentu wykonania
defibrylacji, szansa na powrt spontanicznego krĢŇenia
maleje o10%.
NiewydolnoĻę krĢŇeniowo-oddechowa
Zatrzymanie krĢŇenia i oddychania
ĺmierę
Powrt
spontanicznego
krĢŇenia
NiewydolnoĻę
wielonarzĢdowa
Peþny powrt
do zdrowia
Wtrne zatrzymanie oddychania i krĢŇenia jest
czħstsze u dzieci i jest ono odbiciem wyczerpania siħ
moŇliwoĻci organizmu w przypadku urazu lub choroby
leŇĢcej u podstawy zaburzenia (Rycina 1)
Rytmem poprzedzajĢcym zatrzymanie krĢŇenia jest
najczħĻciej bradykardia prowadzĢca do asystolii lub
aktywnoĻę elektryczna bez tħtna.
Ponowne
zatrzymanie
krĢŇenia lub Ļmierę
Rytmy te nie wynikajĢ pierwotnie z choroby serca, ale z
zaburzeı jego funkcji spowodowanych ostrym
niedotlenieniem tkanki miħĻnia sercowego powodujĢcej
jego dysfunkcjħ. MoŇe ono wynikaę z niewydolnoĻci
oddechowej i niedostatecznego natlenowania lub z
powodu ciħŇkiej hipotensji spowodowanej
Rycina 1 Konsekwencje powstaþe w wyniku
nieleczonej, postħpujĢcej niewydolnoĻci
oddechowej i krĢŇeniowej u niemowlĢt i dzieci.
EPLS 1
WstĪp
Etiologia Zatrzy
Etiologia Zatrzymania Oddychania i
mania Oddychania i
Charakterystyka Pacjenta Pediatryczne
ggo
ETIOLOGIA ZATRZYMANIA
Wstħp
ROKOWANIE
Ňe gþowa ma tendencjħ do przyginania siħ do tuþowia w
pozycji na plecach, co þatwo prowadzi do niedroŇnoĻci
miħkkich tkanek w obrħbie krtani. Wraz z wiekiem gþowa
staje siħ proporcjonalnie mniejsza w stosunku do klatki
piersiowej, szyja siħ wydþuŇa, a krtaı staje siħ bardziej
odporna na ucisk z zewnĢtrz.
Rokowanie po resuscytacji z powodu zatrzymaniu
oddychania i krĢŇenia jest zþe, zwþaszcza, jeĻli czas
trwania zatrzymania krĢŇenia byþ przedþuŇony. Dlatego
kluczowe znaczenie ma rozpoznawanie objaww
poprzedzajĢcych i wdroŇenie wþaĻciwych interwencji.
Rozpoznanie i rozpoczħcie resuscytacji dziecka w
stanie zatrzymania oddechu (jako ostatnie stadium
zdekompensowanej niewydolnoĻci oddechowej), ale z
zachowanym krĢŇeniem þĢczy siħ z dþugoterminowym
przeŇyciem w granicach 50-70%. JednakŇe dla dziecka
z zatrzymaniem krĢŇeniowo-oddechowym w
mechanizmie asystolii szansa na przeŇycie bez ubytkw
neurologicznych jest poniŇej 5%. RŇne etiologie
chorb dzieciħcych w porwnaniu z chorobami
dorosþych wynikajĢ z ich rŇnic fizjologicznych i
anatomicznych. Te rŇnice moŇna rozpatrywaę w
kontekĻcie kolejnoĻci postħpowania z: A - Airway -drogi
oddechowe, (Ac - wraz z unieruchomieniem szyjnego
odcinka krħgosþupa w przypadku powaŇnego urazu), B -
Breathing -oddychanie, C - Circulation - krĢŇenie i D -
Disability Î stan ĻwiadomoĻci.
Zapamiħtanie schematu ABCD uþatwi ustalenie
priorytetw w kluczowych krokach postħpowania z
kaŇdym dzieckiem. Takie podejĻcie ratuje Ňycia.
U niemowlħcia twarz i usta sĢ maþe i stosunkowo duŇy
jħzyk þatwo prowadzi do niedroŇnoĻci drg
oddechowych u nieprzytomnego dziecka. Dno jamy
ustnej rwnieŇ þatwo poddaje siħ uciskowi, dlatego
wymagana jest ostroŇnoĻę przy manewrach udraŇniania
grnych drg oddechowych, w przeciwnym razie þatwo
jest doprowadzię do niedroŇnoĻci na tym poziomie.
Krtaı
Krtaı u niemowlħcia jest poþoŇona wyŇej niŇ u osoby
dorosþej (u ktrej znajduje siħ na poziomie 6.-7. krħgu
szyjnego), nagþoĻnia jest w ksztaþcie litery U i wystaje w
kierunku gardþa pod kĢtem 45», struny gþosowe sĢ
krtkie. U dzieci poniŇej 8. roku Ňycia krtaı ma ksztaþt
lejka z najwħŇszym miejscem na poziomie chrzĢstki
pierĻcieniowatej. U dzieci starszych krtaı ma ksztaþt
cylindryczny, ktry przechodzi na oskrzele gþwne.
Te anatomiczne zaleŇnoĻci majĢ znaczenie kliniczne w
nastħpujĢcych sytuacjach:
€
U maþych dzieci w przypadku czħĻciowej
niedroŇnoĻci drg oddechowych spowodowanej
ciaþem obcym nie wolno stosowaę manewrw
majĢcych na celu usuniħcie ciaþa obcego, gdyŇ
moŇe to doprowadzię do caþkowitej niedroŇnoĻci.
Ciaþo obce moŇe w rzeczywistoĻci zostaę
wprowadzone niŇej do najwħŇszego miejsca krtani
majĢcej lejkowaty ksztaþt tzn. na poziom chrzĢstki
pierĻcieniowatej.
€
Po wprowadzeniu þyŇki laryngoskopu moŇe byę
stosunkowo trudne utrzymanie na niej duŇego
jħzyka a jego przemieszczenie siħ ku tyþowi moŇe
powodowaę niedroŇnoĻę drg oddechowych
zwþaszcza, Ňe nagþoĻnia i krtaı sĢ poþoŇone
wysoko.
€
Dogþowowe poþoŇenie krtani powoduje powstanie
ostrego kĢta pomiħdzy czħĻciĢ ustnĢ gardþa a
gþoĻniĢ. Dlatego trudne jest uwidocznienie gþoĻni w
laryngoskopii bezpoĻredniej. Uzyskanie dobrej
widocznoĻci moŇe byę þatwiejsze po zastosowaniu
þyŇki prostej zamiast krzywej.
€
WþoŇenie rurki intubacyjnej moŇe byę utrudnione z
powodu problemw w uzyskaniu caþkowitej
widocznoĻci, dlatego Ňe spoidþo przednie strun
gþosowych jest poþoŇone wyŇej niŇ spoidþo tylne.
€
U dzieci poniŇej 8. roku Ňycia moŇna uŇywaę rurki
bez mankietu uszczelniajĢcego, poniewaŇ rozmiar
rurki jest wyznaczony przez najwħŇszĢ czħĻę
grnych drg oddechowych a mianowicie poziom
chrzĢstki pierĻcieniowatej. Prawidþowo dobrany
rozmiar rurki intubacyjnej tworzy dostateczne
CHARAKTERYSTYKA
PACJENTA PEDIATRYCZNEGO
PACJENTA PEDIATRYCZNEGO
Drogi oddechowe (A)
Nos i gardþo
W momencie urodzenia szczyt nagþoĻni znajduje siħ na
poziomie pierwszego krħgu szyjnego, tzn. jest on
uþoŇony wysoko i skierowany w kierunku przednim. W
skutek tego þatwo dochodzi do niedroŇnoĻci drg
oddechowych spowodowanych obrzħkiem tkanek
miħkkich.
Niemowlħ fizjologicznie oddycha nosem przez pierwsze
6 miesiħcy, dlatego przy niedroŇnoĻci nosa ( np.: z
powodu nadmiernego wydzielania Ļluzu w czasie
infekcji drg oddechowych) moŇe zuŇywaę tak znacznĢ
iloĻę energii, Ňe w konsekwencji moŇe to doprowadzię
do niewydolnoĻci oddechowej. Zaburzenie w droŇnoĻci
na poziomie nosa moŇe byę rwnieŇ spowodowane
anomaliami anatomicznymi takimi jak niedroŇnoĻę
nozdrzy tylnych ( niedostateczny rozwj nozdrzy
niezapewniajĢcy naleŇytej droŇnoĻci) lub poprzez
zaþoŇonĢ sondħ ŇoþĢdkowĢ lub plastry, ktre mogĢ
spowodowaę zatkanie otworw nosowych.
Wzajemny stosunek gþowy i szyi
Gþowa u niemowlħcia jest duŇa w porwnaniu z resztĢ
ciaþa. Dodatkowo stosunkowo duŇa potylica powoduje,
EPLS 2
CHARAKTERYSTYKA
rogi oddechowe (A)
[ Pobierz całość w formacie PDF ]