Zarządzanie logistyczne, SZKOŁA, LOGISTYKA, ZAGADNIENIA
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
1. System logistyczny przedsiębiorstwa
System logistyczny przedsiębiorstwa jest bardzo złożony. Do głównych jego podsystemów,
wyodrębnionych w oparciu o kryterium funkcjonalne, należą: zaopatrzenie, produkcja, transport,
magazynowanie, zbyt, wraz z relacjami między nimi i ich własnościami, ze stałą dążnością do wzrostu
stopnia zorganizowania. Głównym zadaniem logistyki jest to, aby dostawa produktu do miejsca
przeznaczenia nastąpiła zgodnie z zamówieniem: by właściwy produkt (pod względem rodzaju,
jakości i ilości) dostarczony był w odpowiednim miejscu i we właściwym czasie. Ważne jest, aby cały
ten proces odbywał się przy minimalnych kosztach.
1.1. Pojęcie logistyki
•
logos (gr.) lub logicos (liczenie, sztuka liczenia, prawidłowo myślący, rozsądny),
•
loger (fr.) lub logis (zakwaterowanie, kwatera).
Historia
- Baron de Jomini (1837 r. "Zarys sztuki wojennej")
"O logistyce, czyli sztuce wprawiania w ruch oddziałów", przypisuje logistyce znaczenie, które później
znalazło drogę do nauk cywilnych.
W rozdziale tym mówi się już m.in. o:
•
lokalizacji i zaopatrywaniu magazynów,
•
planowaniu i realizacji marszów,
•
przygotowywaniu środków transportowych,
•
urządzaniu dróg komunikacyjnych,
•
zaopatrywaniu oddziałów
Jeszcze do niedawna termin logistyka był odnoszony wyłącznie do wojskowości.
W gospodarce cywilnej Stanów Zjednoczonych termin logistyka został użyty w latach pięćdziesiątych i
odnosił się przede wszystkim do przedsiębiorstwa.
W Europie pojawił się on w latach siedemdziesiątych i tu ma znacznie szersze, bowiem odnosi się nie
tylko do przedsiębiorstwa, ale także do jego otoczenia.
We współczesnej literaturze przedmiotu
możemy napotkać wiele definicji logistyki m in.
następujące
:

(...) do logistyki należą wszystkie czynności, poprzez które następuje planowanie, realizacja i
kontrola przestrzenno-czasowych transformacji produktów i związane z nimi transformacje w
zakresie ilości i rodzajów produktów, podatności tych produktów na procesy manipulacyjne.
Poprzez współdziałanie tych czynności następuje uruchomienie przepływu materiałów, łączącego
w sposób możliwie najbardziej efektywny miejsca wysyłki i odbioru. Sprawą logistyki jest
zapewnienie, by odbiorca otrzymał od dostawcy produkt właściwy pod względem ilości i rodzaju,
we właściwym czasie i miejscu oraz by koszt związany z dostawą był minimalny.

(...) w ujęciu ogólnym logistyka jest nauką planowania, sterowania i kontroli w systemach
przepływu materiałów, kadr, energii i informacji.

O systemie logistycznym można mówić wtedy, gdy rozwiązanie zagadnień planowania,
sterowania i kontroli dotyczy co najmniej dwu elementów logistyki. Elementami logistyki są: towary
i inne dobra materialne, kadry, informacje, energia, środki niezbędne dla przepływu materiałów
(środki transportowe, opakowania, magazyny), środki niezbędne dla produkcji dóbr, środki
informacji, infrastruktura (budynki, drogi).
Logistyka w nowoczesnym ujęciu
pojmowana jest jako zintegrowany system planowania,
zarządzania i sterowania strukturą przepływów materiałowych oraz sprzężonych z nimi przepływów
informacyjnych i kapitałowych w celu optymalnego tworzenia i transformacji dóbr fizycznych.
Strona
1
z
6
Przedmiotami rozważań logistyki są przede wszystkim:
•
problemy przemieszczania materiałów,
•
przemieszczania informacji,
•
gromadzenie i przetwarzanie danych,
•
integracja przepływu materiałów, planowania, sterowania i kontroli.
Warto przytoczyć tu najpopularniejszą definicję opracowaną przez Council of Logistics Management:
Logistyka jest terminem opisującym proces planowania, realizowania i kontrolowania sprawnego i
efektywnego ekonomicznie przepływu surowców, materiałów do produkcji, wyrobów gotowych oraz
odpowiedniej informacji z punktu pochodzenia do punktu konsumpcji w celu zaspokojenia wymagań
klienta. Działania logistyczne mogą obejmować (choć nie muszą się do nich ograniczać): obsługę
klienta, prognozowanie popytu, przepływ informacji, kontrolę zapasów, czynności manipulacyjne,
realizowanie zamówień, czynności reparacyjne i zaopatrywanie w części, lokalizacja zakładów
produkcyjnych i składów, procesy zaopatrzeniowe, pakowanie, obsługę zwrotów, gospodarowanie
odpadami, czynności transportowe i składowanie.
[6]
W strukturze logistyki wyróżnia się trzy poziomy jej działania [7]:

poziom operacyjny (przepływy materiałów w systemach zaopatrzenia, produkcji, magazynowania,
dystrybucji i recyrkulacji),

poziom taktyczny (przepływy informacyjne),

poziom strategiczny (zarządzanie logistyczne).
Na poziomie operacyjnym możemy wyodrębnić części składowe systemu logistycznego:

logistyka transportu

logistyka zaopatrzenia

logistyka produkcji

logistyka dystrybucji

logistyka recyrkulacji.
Analiza przepływu dóbr z rynku zaopatrzenia do rynku zbytu umożliwia wydzielenie następujących
podsystemów logistycznych (rys. 1).
Rys. 1. Schemat struktury podsystemów logistycznych
Strona
2
z
6

Logistyka zaopatrzenia
– dostarczanie dóbr od dostawców na rynku zaopatrzeniowym do
magazynu zaopatrzenia przedsiębiorstwa; możliwy jest także bezpośredni przepływ dóbr z rynku
zaopatrzenia do miejsc przetwarzania materiałów.

Logistyka produkcji
– przepływ surowców, materiałów pomocniczych, części z magazynów
zaopatrzenia do miejsc przetwarzania, przepływ wyrobów gotowych do magazynów zbytu.

Logistyka dystrybucji
– przepływ dóbr od magazynów wyrobów gotowych do klientów.

Logistyka recyrkulacji
– przepływ dóbr w kierunku przeciwnym: materiały wadliwe, uszkodzone,
odzyskane surowce wtórne, odpady produkcyjne, opakowania zwrotne. [7]
Poszukiwania w zakresie oszczędności kosztów, poprawy jakości i skrócenia czasu procesów
tworzących ostatecznie łączną wartość dla klienta doprowadziły do koncentracji działań w ramach
Łańcucha Logistycznego Przedsiębiorstwa
. Działania te pozwalają na zarządzanie kolejnymi
przepływami i etapami tworzenia produktu od podstawowego surowca do dostarczenia finalnego
wyrobu do ostatecznego odbiorcy.
1.2. Łańcuch logistyczny
Formułując cele logistyczne rozpatruje się łańcuchy działań, które muszą być podejmowane w celu
realizacji zamówienia. Łańcuch ten łączy rynek zaopatrzeniowy z rynkiem zbytu, poprzez funkcje
spełniane poprzez odpowiednie działy przedsiębiorstwa, w celu dostarczenia klientowi żądanego
wyrobu w najdogodniejszych dla niego warunkach tj. we właściwym czasie, miejscu, stanie i ilości.
Najważniejszymi elementami tego łańcucha są obok działań produkcyjnych takie działania jak:
składowanie, przemieszczenie, sortowanie i komisjonowanie lub montaż.
Łańcuch logistyczny
zawiera w sobie dwa przepływy, które zachodzą równolegle. Przepływ fizyczny
to przemieszczanie surowców i materiałów poprzez poszczególne ogniwa łańcucha logistycznego
począwszy od miejsc, w których pozyskuje się surowce, półprodukty i materiały, poprzez miejsce
przetwarzania tych surowców i materiałów (produkcja), skończywszy na odbiorcach dóbr, klientach
indywidualnych, innych przedsiębiorstwach i instytucjach. Z przepływem fizycznym ściśle związany
jest przepływ informacji (rys. 2).
Rys. 2. Zintegrowany łańcuch logistyczny[8]
Przepływ fizyczny uruchomiony zostaje w momencie złożenia zamówienia przez klienta. Jest ono
jednocześnie informacją o ilości i rodzaju zamawianego asortymentu. W momencie złożenia
zamówienia uruchomiony zostaje cały szereg procesów. Po pierwsze, odbywa się sprawdzenie ilości
zamawianego towaru z ilością posiadanego asortymentu i możliwością natychmiastowej realizacji
Strona
3
z
6
zamówienia z zapasów magazynowych. Jeśli przedsiębiorstwo nie posiada zapasów, wówczas
zostaje przekazana informacja do produkcji (względnie centrum dystrybucji) o ilości dóbr, które
powinny być wyprodukowane, aby zaspokoić potrzeby zgłaszane z rynku. Po drugie, przyjęte w
danym okresie czasu zamówienia klientów, stają się podstawą do planowania produkcji ujętej w plany
produkcyjne, względnie służą planowaniu dostaw z centrum dystrybucji. Plany produkcyjne stają się
podstawą planowania potrzeb materiałowych, a te z kolei służą zamawianiu odpowiednich ilości
surowców i materiałów u dostawców. Po trzecie, informacja dotycząca przemieszczenia odpowiedniej
ilości dóbr w odpowiednim czasie, musi być przekazana do działu transportu, względnie
przedsiębiorstwa świadczącego usługi transportowe.
Poza wymienionymi procesami na ogół zachodzi konieczność wymiany informacji pomiędzy danym
przedsiębiorstwem, klientem a bankiem lub inną instytucją świadczącą usługi finansowe.
Zamówienia klientów generują informację, która służy zarówno uruchomieniu procesu dostawy,
produkcji i zaopatrzenia przedsiębiorstwa, jak i kontroli całego procesu dla pojedynczego
przedsiębiorstwa, a w skali łańcucha – dla wszystkich zaangażowanych w proces ogniw. Koncepcja
współpracy wszystkich przedsiębiorstw uczestniczących w łańcuchu przekazywania dóbr od miejsca
pozyskiwania surowca do ostatecznego odbiorcy, związana z koordynacją przepływu dóbr i informacji,
z jednoczesnym dodawaniem wartości dla klienta przez kolejne ogniwa tego łańcucha (rys.2) ma na
celu dostarczenie osobistych korzyści wszystkim współpracującym partnerom poprzez eliminowanie
istniejących między nimi barier i osiąganie wysokiej sprawności całego łańcucha dzięki integracji i
koordynacji przepływów. Sukces zarządzania łańcuchem dostaw zależy od integracji i koordynacji
trzech rodzajów przepływów:
informacji, produktów i gotówki
Zintegrowany łańcuch dostaw
charakteryzuje zbiór atrybutów, które przesądzają o jego sprawności.
W pierwszej kolejności zaliczyć do nich należy:
•
wykorzystywanie dokładnej informacji jako źródła działań decyzyjnych,
•
traktowanie czasu przepływu jako miernika sprawności łańcucha i konsekwentne dążenie do
jego skracania,
•
wspólne identyfikowanie i eliminowanie barier na drodze przepływu dóbr i informacji,
•
eliminowanie działań, które nie dodają wartości,
•
zaspokajanie potrzeb ostatecznego klienta traktowane jako wspólny cel wszystkich
współpracujących przedsiębiorstw.
1.3. Zarządzanie logistyczne
Zarządzanie logistyczne obejmuje następujące sfery działalności przedsiębiorstwa:
•
sferę zaopatrzenia,
•
magazynowania,
•
gospodarki zapasami,
•
produkcji
•
dystrybucji.
Zarządzanie logistyczne polega na integracji tych działań w celu skoordynowania czynności
związanych z planowaniem, wdrażaniem i kontrolą przepływów produktów, usług i informacji przez
całość firmy.
Ogromna rola logistyki w realizacji strategicznych celów przedsiębiorstwa znalazła swój wyraz w
nowoczesnych koncepcjach zarządzania marketingowo - logistycznego. Rysunek 3 prezentuje
koncepcję marketingu z perspektywy zarządzania logistycznego. [6]
Strona
4
z
6
Zadowolenie
klienta
-
Dostawcy
-
Pośrednika
-
Klienta Finalnego
Zintegrowane
działania
marketingowo-
logistyczne
-
Marketing- mix
(produkt, cena,
promocja,
dystrybucja)
Zyski
przedsiębiorstwa
-
Maksymalizacja
zysków
długoterminowyc
h
-
Najniższe koszty
Rys. 3. Koncepcja zarządzania marketingowo – logistycznego [6]
Zadowolenie klientów osiągane jest z jednej strony poprzez skoordynowane działania marketingowe
dotyczące produktu, ceny, promocji i dystrybucji oraz poprzez logistykę - maksymalizację
użyteczności czasu i miejsca.
Osiągnięcie przez przedsiębiorstwo akceptowalnego poziomu zysku w długim okresie jest
determinowane obniżką globalnych kosztów logistycznych, przy założeniu zachowania określonego
poziomu obsługi klienta. Zdolność przedsiębiorstwa do szybkiego i taniego dostarczania klientom
wymaganych produktów umożliwia mu osiągnięcie przewagi rynkowej nad swymi konkurentami.
Technologie informatyczne a zarządzanie logistyczne
Zmiany jakościowe narzędzi informatycznych i rozwój sieci komputerowego przesyłania danych, mają
ogromny wpływ na istotę zarządzania logistycznego. Zmiany te przydają nowe jakości tradycyjnie
rozumianej logistyce. Wydaje się, że ten szczególny wpływ postępu informatyczno-
telekomunikacyjnego na systemy logistyczne można analizować co najmniej w ramach następujących
zagadnień:
–
informacja jako przedmiot procesów logistycznych,
–
wpływ rozwoju informatyki i telekomunikacji na przeobrażenia modelowe w zakresie organizacji i
zarządzania logistycznego,
–
wpływ zintegrowanych systemów informatycznych zarządzania na kształt systemów
logistycznych.
Systemy informacyjne zarządzania (ERP) sprzyjają lepszemu wykorzystaniu zasobów poprzez
redukcję kosztów i doskonalenie procesów zarządzania. Logistyka stała się niezbędnym elementem
Strona
5
z
6
[ Pobierz całość w formacie PDF ]