Zatrudnienie w Polsce 2009, Polityka, Instytut Badan Strukturalnych
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
2009
Przedsiębiorczość dla pracy
pod redakcją Macieja Bukowskiego
Warszawa 2010
Zatrudnienie
w Polsce
2009
Przedsiębiorczość dla pracy
Pod redakcją Macieja Bukowskiego
Warszawa 2010
Autorzy
Redaktor naukowy:
dr Maciej Bukowski
Część I
dr Maciej Bukowski
Piotr Lewandowski
Część II
Sonia Buchholtz
Łukasz Skrok
Część III
Jan Gąska
Piotr Lewandowski
Część IV
dr Maciej Bukowski
Horacy Dębowski
Współpraca:
Maciej Lis, Maciej Małysz, Andrzej Żurawski
Zawarte w tej publikacji poglądy i konkluzje wyrażają opinie autorów i nie muszą odzwierciedlać ofi cjalnego stanowiska
Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej.
Badanie powstałe w ramach prac nad projektem:
Analiza procesów zachodzących na polskim rynku pracy i w obszarze
integracji społecznej w kontekście prowadzonej polityki gospodarczej,
realizowanym przez Centrum Rozwoju Zasobów
Ludzkich ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego i zainicjowanym przez Departament Analiz Ekonomicznych
i Prognoz Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej, wykonane przez:
Instytut Badań Strukturalnych
ul. Rejtana 15 lok. 24/25
02-516 Warszawa, Polska
e-mail: ibs@ibs.org.pl
www.ibs.org.pl
Reytech
ul. Rejtana 15/25
02-516 Warszawa, Polska
e-mail: reytech@reytech.pl
www.reytech.pl
Realizacja badania terenowego:
ASM Centrum Badań i Analiz Rynku sp. z o.o.
ul. Grunwaldzka 5,
99-301 Kutno
Projekt okładki, skład, łamanie
studio grafi czne Temperówka
www.temperowka.pl
Publikacja współfi nansowana ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
© Copyright by Centrum Rozwoju Zasobów Ludzkich
ISBN: 978-83-61638-16-2
 5
Wprowadzenie
7
Część
I
Praca w rytmie wahań koniunktury
41
Część
II
Jakość pracy – sektory tradycyjnej
i nowoczesnej gospodarki
91
Część
III
Procedury i regulacje – o zatrudnianiu
i zwalnianiu
131
Część
IV
Dialog społeczny na zmieniającym się
rynku pracy
179
Wnioski dla polityki gospodarczej
183
Aneks metodologiczny
197
Bibliografia
Wprowadzenie
Raport „Zatrudnienie w Polsce 2009 – przedsiębiorczość dla pracy” jest kolejnym raportem serii „Zatrudnienie w Polsce”. Z wielką przy-
jemnością już po raz piąty prezentujemy Państwu opracowanie poświęcone najważniejszym procesom zachodzącym na polskim
i europejskim rynku pracy. Liczymy, że tak jak w wypadku poprzednich edycji jego lektura będzie dla państwa ciekawa i inspirująca,
pomocna w państwa pracy i badaniach.
Część pierwsza jest poświęcona analizie cyklicznych charakterystyk polskiego rynku pracy prezentowanych na tle procesów zacho-
dzących w krajach UE i OECD. Badamy w niej reakcję zatrudnienia, bezrobocia, aktywności zawodowej na wahania koniunktury, po-
szukując odpowiedzi na pytanie, w jakim stopniu zmiany koniunkturalne wpływają na rynek pracy w Polsce i w innych krajach UE,
w szczególności tych, które wraz z Polską weszły do UE. Szczególnie istotne jest w tym kontekście porównanie przebiegu i skutków kry-
zysu lat 2008-2009 z przebiegiem i skutkami kryzysu rosyjskiego 1998 r. i spowolnienia lat 2001-2002. Analiza ta jest punktem wyjścia
do identyfi kacji szoków, które wywołują największe fl uktuacje na polskim rynku pracy oraz charakteru indukowanych przez nie zmian.
W części podejmujemy kwestię dynamiki zmian na rynku pracy oraz roli instytucji rynku pracy i rynku dóbr w adaptacji rynku pracy do
zmieniającej się sytuacji gospodarczej, otwierając tym samym pole do analiz kolejnych części raportu.
W części drugiej koncentrujemy się na badaniu długookresowych przemian strukturalnych polskiej gospodarki i ich konsekwencji
dla rynku pracy w ich ekonomicznym, społecznym i instytucjonalnym wymiarze. Punktem wyjścia jest analiza skali i kierunków zmian
struktury sektorowej zatrudnienia w Polsce w latach 1996-2007 i odniesienie ich do sytuacji w państwach wysokorozwiniętych, zwłasz-
cza UE15, oraz krajach zbliżonych poziomem rozwoju do Polski (NMS). Badanie przepływów międzysektorowych pracowników oraz
zmian produktywności poszczególnych sektorów i całej gospodarki służy zdeterminowaniu obszarów, w których występują różnice
w produktywności w Polsce względem innych państw. Dzięki temu możemy dokonać głębszej refl eksji nad naturą konwergencji pol-
skiej gospodarki i polskiego rynku pracy, identyfi kując też obszary, w których Polska przegrywa w porównaniu z innymi państwami
regionu. Część wieńczy analiza wpływu zmian strukturalnych na funkcjonowaniu rynku pracy w zakresie adaptacyjności pracowników
i jakość pracy.
W części trzeciej analizujemy w pierwszej kolejności przepływy na polskim rynku pracy, również w porównaniu międzynarodowym,
wykorzystując je do ilustracji ilościowej dynamiki polskiego rynku pracy. Szczególną rolę odgrywają dekompozycje zmian bezrobocia
na zatrudnianie i zwalnianie, umożliwiające identyfi kację kanałów wpływu szoków na rynek pracy w zależności od instytucji. Następnie
dokonujemy oceny wpływu na przepływy rozwiązań instytucjonalnych w zakresie rynku pracy i rynku dóbr, analizując również ich
ewolucję w latach 1996-2009, zarówno w Polsce, jak też w innych krajach OECD. Tym samym część trzecia stanowi rozwinięcie wątku
powiązań między instytucjami a zmianami na rynku pracy, sygnalizowanego w części pierwszej i drugiej.
Część czwarta podejmuje istotny element systemu instytucjonalnego rynku pracy, omawiając funkcję dialogu społecznego na zmie-
niającym się rynku pracy w Polsce. Szczegółowo analizujemy tu wątki często podejmowane w literaturze światowej, którym w Polsce
poświęca się stosunkowo mało uwagi – tym samym część ta jest koniecznym dopełnieniem analiz instytucjonalnych części trzeciej,
opisując, jak procesy opisane w poprzednich częściach wpłynęły na dialog społeczny w Polsce. Analizę rozpoczynamy od przedsta-
wienia wzajemnych współzależności pomiędzy poszczególnymi uczestnikami dialogu społecznego, zarówno w świetle ustaleń teorii
ekonomii, jak też w kontekście międzynarodowym. Następnie, prezentujemy i oceniamy model dialogu społecznego w Polsce, kon-
centrując się na działaniach Komisji Trójstronnej do Spraw Społeczno Gospodarczych, podejmując też problematykę dialogu autono-
micznego i instytucji reprezentacji pracowniczej.
Raport zamykają wnioski i rekomendacje, zmierzające do takich zmian w polskiej gospodarce – a w szczególności w otoczeniu insty-
tucjonalnym rynku pracy – które będą budować większą adaptacyjność polskiej gospodarki, z jednej strony zmniejszając negatywne
społeczne i gospodarcze skutki wahań koniunkturalnych i zmian strukturalnych, z drugiej zwiększając jej potencjał wzrostu produktyw-
ności i konkurencyjności w ujęciu międzynarodowym.
[ Pobierz całość w formacie PDF ]