zagadnienia z biochemii, uczelnia - pielegniarstwo, I ROK, genetyka, biochemia
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
Zakład Biochemii i Genetyki Medycznej
Wydział Opieki Zdrowotnej
Śląski Uniwersytet Medyczny
BIOCHEMIA
ZAGADNIENIA SZCZEGÓŁOWE DO
ĆWICZEŃ I ZALICZENIA
DLA STUDENTÓW PIELĘGNIARSTWA
1. Bufory krwi i gospodarka kwasowo-zasadowa ustroju:
Zagadnienia teoretyczne
1. Właściwości wody, roztworów wodnych, wyraŜanie stęŜeń.
2. Parametry równowagi kwasowo-zasadowej (kwasy, zasady), definicje kwasicy i zasadowicy.
3. Roztwory buforowe, właściwości:
·
równanie Hendersona-Hasselbalcha;
·
pojemność buforowa;
wpływ rozcieńczania na właściwości buforów;
4. Bufory krwi, skład, rozmieszczenie, znaczenie:
·
·
wodorowęglanowy
·
hemoglobinianowy i inne białkowe
fosforanowy
5. Podstawowe mechanizmy utrzymania homeostazy kwasowo-zasadowej:
·
·
rola płuc i nerek w utrzymaniu równowagi kwasowo-zasadowej
· kwasica metaboliczna i oddechowa, zasadowica metaboliczna i oddechowa
6. Znaczenie roztworów buforowych w integralności biologicznej organizmu człowieka
Ćwiczenia praktyczne:
Badanie właściwości roztworów buforowych:
1. Wpływ kwasów i zasad na działanie buforów
2. Wpływ rozcieńczania na działanie buforów
WYKAZ PODRĘCZNIKÓW
1. „Chemia medyczna” pod red. I. śak, ŚAM Katowice 2001
2. „Praktikum z chemii medycznej” pod red. I. śak, ŚAM Katowice 2001
PRZEDMIOT ZALICZANY BĘDZIE NA PODSTAWIE KOLOKWIÓW Z
POSZCZEGÓLNYCH ĆWICZEŃ ORAZ TESTU ZALICZENIOWEGO
Na zajęciach kaŜdy student powinien posiadać fartuch
 Zakład Biochemii i Genetyki Medycznej
Wydział Opieki Zdrowotnej
Śląski Uniwersytet Medyczny
BIOCHEMIA
ZAGADNIENIA SZCZEGÓŁOWE DO
ĆWICZEŃ I ZALICZENIA
DLA STUDENTÓW PIELĘGNIARSTWA
2. Białka i aminokwasy, nukleotydy i polinukleotydy
Zagadnienia teoretyczne:
1. Białka, peptydy i aminokwasy: struktura, właściwości i funkcje
·
źródła wolnych aminokwasów: aminokwasy egzogenne i endogenne
peptydy waŜne biologicznie: glutation, enkefaliny, oksytocyna, wazopresyna
2. Poziomy organizacji łańcucha polipeptydowego:
·
·
struktura I-, II-, III-, IV-rzędowa:
3. Związek między strukturą a funkcją pełnioną przez białka:
Tkanek: łącznej (kolagen, elastyna) i mięśniowej (aktyna, miozyna, troponiny),
Błon biologicznych i hormonalnych.
4. Białka krwi – właściwości, funkcja i znaczenie biologiczne:
·
albumina, globuliny, transferyna, apolipoproteiny, fibrynogen, immunoglobuliny
hemoglobina – przykład białek allosterycznych
wpływ efektorów allosterycznych na powinowactwo hemoglobiny do tlenu:
2,3-bisfosfoglicerynianu, CO
2
, H
+
, O
2
,
zmiany konformacyjne hemoglobiny towarzyszące utlenowaniu
6. Aminokwasy jako źródło energii:
·
·
dezaminacja:
- transaminacja: aminotransferazy: asparaginianowa i alaninowa, rola fosforanu pirydoksalu
(witaminy B6) i oksydacyjna deaminacja glutaminianu
- z udziałem oksydaz L-aminokwasów - rola koenzymu FMN,tlenu cząsteczkowego i katalazy
·
losy szkieletów węglowych aminokwasów jako paliwo energetyczne:
aminokwasy ketogenne i glukogenne
regulacja hormonalna przemian białek i aminokwasów.
8. Przemiany aminokwasów do aktywnych biologicznie pochodnych:
·
·
amin biogennych, hormonów tarczycy, melatoniny, melaniny, kreatyny i fosfokreatyny
9. Klasyfikacja, struktura i funkcja nukleotydów, dinukleotydów, polifosfonukleotydów i
polinukleotydów:
· zasady azotowe: pirymidynowe, purynowe, nukleozydy
·
związki makroergiczne o budowie nukleotydowej i inne
·
Kwas deoksyrybonukleinowy (DNA) - struktura i funkcja,
Kwasy rybonukleinowe (RNA) - struktura i funkcja.
12. Końcowe produkty przemian związków azotowych:
·
·
losy azotu aminowego aminokwasów - synteza mocznika – lokalizacja, przebieg, energetyka, znaczenie
biologiczne
·
kwas moczowy – pochodzenie, biosynteza
WYKAZ PODRĘCZNIKÓW
1. „Chemia medyczna” pod red. I. śak, ŚAM Katowice 2001
2. „Biochemia Harpera”, Murray RR i wsp. PZWL.
3. „Biochemia-krótkie wykłady” B.D. Hames, N.M. Hooper, J.D. Houghton, PWN
 Zakład Biochemii i Genetyki Medycznej
Wydział Opieki Zdrowotnej
Śląski Uniwersytet Medyczny
BIOCHEMIA
ZAGADNIENIA SZCZEGÓŁOWE DO
ĆWICZEŃ I ZALICZENIA
DLA STUDENTÓW PIELĘGNIARSTWA
3. Enzymy, koenzymy, witaminy i składniki mineralne
1. Enzymy – klasyfikacja, właściwości, funkcje
Budowa enzymów prostych, złoŜonych, izoenzymów, zymogenów, allosterycznych
·
holoenzym, apoenzym, koenzym/ grupa prostetyczna, rola witamin
·
centrum aktywne, centrum allosteryczne
·
enzymy wielofunkcyjne, kompleksy wieloenzymatyczne
Właściwości – swoistość pod względem reakcji i substratowa
·
teoria klucza i zamka, teoria indukowanego dopasowania
·
pomiary aktywności enzymatycznej, jednostki enzymatyczne
Enzymy wskaźnikowe – występowanie, budowa, zróŜnicowanie narządowe aktywności, zastosowanie w
diagnostyce:
·
dehydrogenaza mleczanowa, kinaza kreatynowa, aminotransferaza asparaginianowa, aminotransferaza
alaninowa
Kinetyka reakcji enzymatycznej:
·
wpływ stęŜenia substratu i enzymu na szybkość reakcji
·
wpływ temperatury, pH, inhibitorów, inaktywatorów i aktywatorów na szybkość reakcji
·
odwracalna inhibicja kompetycyjna, allosteryczna i niekompetycyjna
·
nieodwracalna inhibicja przez inaktywatory – analogi substratów
Kontrola enzymów poprzez:
·
sprzęŜenie zwrotne ujemne, dodatnie, kontrola allosteryczna
·
białka regulacyjne
·
odwracalne modyfikacje kowalencyjne: fosforylacja/defosforylacja
·
nieodwracalną ograniczoną proteolizę – zymogeny (proenzymy)
·
syntezę i rozpad enzymu
wpływ hormonów na ilość i aktywność enzymów
2. Witaminy i prowitaminy – definicje, funkcje biochemiczne w organizmie człowieka, koenzymy
·
·
źródła, zapotrzebowanie, awitaminozy, hipowitaminozy, hiperwitaminozy – przyczyny
·
podział witamin według rozpuszczalności w wodzie i tłuszczach, witaminy grupy B
budowa chemiczna, nazewnictwo, źródła, zapotrzebowanie, rola biochemiczna – przykłady reakcji,
objawy awitaminozy, hipowitaminozy i hiperwitaminozy
- Witamina A (retinol), D (cholekalcyferol), E (tokoferol), K (menachinony), C (kwas askorbinowy), B1
(tiamina), B2 (ryboflawina), B5 (kwas pantotenowy), B6 (pirydoksyna), B12 (cjanokobalamina), PP
(niacyna), H (biotyna), koenzym Q (ubichinony), witamina F (wielonienasycone niezbędne kwasy
tłuszczowe:WNKT), kwas foliowy, liponowy, witamina U (S-metylometionina)
3. Składniki mineralne jako kofaktory – rola biochemiczna, zapotrzebowanie, źródła, wchłanianie i transport w
organizmie, niedobory – Magnez, śelazo, Miedź, Kobalt, Cynk, Jod, Selen, Fluor
·
WYKAZ PODRĘCZNIKÓW
1. „Ćwiczenia z biochemii” pod red. L. Kłyszejko-Stefanowicz, PWN
2. „Biochemia Harpera”, Murray RR i wsp. PZWL.
3. „Biochemia-krótkie wykłady” B.D. Hames, N.M. Hooper, J.D. Houghton, PWN
Zakład Biochemii i Genetyki Medycznej
Wydział Opieki Zdrowotnej
Śląski Uniwersytet Medyczny
BIOCHEMIA
ZAGADNIENIA SZCZEGÓŁOWE DO
ĆWICZEŃ I ZALICZENIA
DLA STUDENTÓW PIELĘGNIARSTWA
1. Monosacharydy, oligosacharydy i polisacharydy: struktura, właściwości fizykochemiczne i funkcje
biologiczne
·
Glukoza krwi: prawidłowe wartości stęŜenia we krwi, tj. normoglikemia; hiperglikemia i hipoglikemia;
·
Źródła wolnych monosacharydów: endogenne, egzogenne,
·
Enzymy uczestniczące w trawieniu węglowodanów w jelicie
·
Glikogenoliza (fosforoliza glikogenu), enzymy i przebieg, znaczenie:
·
kontrola aktywności fosforylazy glikogenowej,
Transport glukozy do komórek, wchłanianie monosacharydów w jelicie człowieka;
Transport glukozy do komórek zaleŜny i niezaleŜny od insuliny:
Błonowe transportery glukozy: GLUT1-5, występowanie, działanie,
·
Komórki i tkanki dla których glukoza jest głównym źródłem energii.
Regulacja hormonalna stęŜenia glukozy we krwi: w stanie sytości i w stanie głodu
2. Glikoliza beztlenowa, tlenowa, efekt Pasteura; regulacja:
·
·
Reakcje: utleniania; nieodwracalne, fosforylacja substratowa, kluczowe enzymy regulacyjne;
Regeneracja NAD
+
w warunkach beztlenowych, tlenowych, losy pirogronianu;
· Przebieg i znaczenie w erytrocytach (skutki genetycznego braku heksokinazy) i w mięśniach.
·
·
Kwas mlekowy – stęŜenie we krwi w spoczynku i po wysiłku - znaczenie, losy metaboliczne
3. Glukoneogeneza, glikogenogeneza, glikogenoliza
·
Lokalizacja, substraty niewęglowodanowe w syntezie glukozy, przebieg, regulacja,
Kontrola hormonalna przez adrenalinę, glukagon, insulinę, glikokortykoidy.
4. Oksydacyjna dekarboksylacja pirogronianu i cykl Krebsa: metabolity, enzymy i koenzymy, regulacja;
·
·
Źródła acetylo-CoA, szczawiooctanu (reakcje anaplerotyczne);
·
Fosforylacja substratowa i regulacja cyklu: hamowanie lub stymulacja dehydrogenaz,
Znaczenie cyklu Krebsa w przemianach katabolicznych i anabolicznych.
5. Łańcuch oddechowy i fosforylacja oksydacyjna, 4 kompleksy enzymatyczne: koenzymy:
· Przenośniki elektronów z NADH+H
+
lub z FADH
2
i pompy protonowe -gradient H
+
,
·
·
Syntaza ATP, struktura, właściwości i funkcja
·
Fosforylacja oksydacyjna - teoria chemiosmotyczna, wydajność energetyczna,
Inhibitory, rozprzęgacze i kontrola oddechowa,
·
Transport mitochondrialny ATP, ADP i P
i
, substratów energetycznych
Reoksydacja cytozolowego NADH+H
+
, znaczenie
·
Polecana literatura
1.
Chemia medyczna pod redakcją Iwony śak, ŚAM Katowice 2001, rozdział 10
2.
Biochemia. Davidson VL., Sittman DB. Urban & Partner, Wrocław
3.
Biochemia – krótkie wykłady, Hames BD, Hooper NM., PWN
Zakład Biochemii i Genetyki Medycznej
Wydział Opieki Zdrowotnej
Śląski Uniwersytet Medyczny
BIOCHEMIA
ZAGADNIENIA SZCZEGÓŁOWE DO
ĆWICZEŃ I ZALICZENIA
DLA STUDENTÓW PIELĘGNIARSTWA
1. Źródła tłuszczowców
i cholesterolu we krwi:
·
Egzogenne – składniki odŜywcze, rodzaj; Endogenne – synteza i magazyny triacylogliceroli,
·
Endogenna synteza kwasów tłuszczowych:
·
Substraty, enzymy, koenzymy, lokalizacja, wymagania energetyczne
·
Endogenna synteza triacylogliceroli: substraty, enzymy, lokalizacja, regulacja,
·
Endogenna synteza cholesterolu: substraty, enzymy, lokalizacja, regulacja,
·
Enzymy trawienne przewodu pokarmowego (warunki ich aktywacji),
·
Rola składników Ŝółci (detergenty) w procesie trawienia i wchłaniania;
·
Wchłanianie składników tłuszczowych z jelit do krąŜenia,
·
Enzymy lipolityczne wewnątrznaczyniowe (lipaza lipoproteinowa), rola lipolizy w krąŜeniu,
Enzymy lipolityczne wewnątrztkankowe (lipaza hormonozaleŜna tkanki tłuszczowej).
2. Formy transportowe tłuszczowców
w krąŜeniu:
·
·
Lipoproteiny: chylomikrony, VLDL, LDL, HDL: skład, miejsce powstawania, znaczenie,
·
Wolne kwasy tłuszczowe we krwi, forma transportu, poziom, kontrola hormonalna;
·
Cholesterolu, hormonów steroidowych i innych pochodnych tłuszczowych;
·
Prawidłowy skład lipidowy osocza krwi, rola wątroby i tkanki tłuszczowej,
Zaburzenia metabolizmu lipidów: hiperlipidemie, hipercholesterolemie.
3. Triacyloglicerole jako źródło energii:
·
·
Całkowite utlenienie glicerolu - włączanie do glikolizy lub glukoneogenezy – regulacja;
· b-oksydacja: aktywacja kw. tłuszczowych, transport, rola karnityny, enzymy, kofaktory,
- regulacja hormonalna: rola glukagonu, adrenaliny, insuliny i innych
4. Ketogeneza
- synteza ciał ketonowych - paliwa energetycznego dla niektórych tkanek,
·
Lokalizacja-główne miejsce syntezy, reakcje, uwalnianie do krwi, tkanki docelowe,
·
Acetooctan jako źródło energii,- tkanki preferencyjnie go wykorzystujące;
Wymagane enzymy w katalizie acetooctanu do acetylo-CoA, przebieg reakcji.
5. Wprowadzenie do metabolizmu eikozanoidów
– kwasu arachidonowego:
·
·
Powstawanie prostaglandyn, prostacyklin, tromboksanów, leukotrienów
Szlak cyklooksygenazy i szlak lipooksygenazy – znaczenie.
6. Ogólne przemiany cholesterolu
(lub 7-dehydrocholesterolu intermediatu w syntezie cholesterolu z lanosterolu)
do:
·
·
Kwasów Ŝółciowych, róŜnice między pierwotnymi a wtórnymi kwasami Ŝółciowymi
·
Hormonów
steroidowych:
progesteronu,
glukokortykoidów,
mineralokortykoidów,
androgenów,
estrogenów,
·
Kalcytriolu, hormonu witaminowego, który powstaje w skórze z 7-dehydrocholesterolu.
Polecana literatura
1. Chemia medyczna pod redakcją Iwony śak, ŚAM Katowice 2001
2. Biochemia. Davidson VL., Sittman DB. Urban & Partner, Wrocław
3. Biochemia – krótkie wykłady, Hames BD, Hooper NM., PWN
[ Pobierz całość w formacie PDF ]