zamkniecia otworow lukowych, Szkoła, penek, Przedmioty, BISS, Teoria
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
Zamknięcia otworów lukowych
Otwory lukowe statków powinny być w czasie rejsów zamknięte. Wymagają tego przepisy
Międzynarodowej
Konwencji o Liniach Ładunkowych
(przepisy wolnej burty). Jednostki nie mające zamknięć (kontenerowce
bezpokładowe, statki do przewozy ładunków bardzo ciężkich i wielkogabarytowych) zabezpieczone są przed
dostaniem się wody do ich wnętrza bardzo wysokimi kadłubami (duża wolna burta).
Zgodnie z
Konwencją o Liniach Ładunkowych
, otwory lukowe na górnych pokładach statków muszą być
zamykane wytrzymałymi pokrywami w uszczelnieniami, a na czas rejsu pokrywy muszą być dociskane
mechanicznie do zrębnic luków. Wysokości zrębnic ponad pokładem, na odkrytym pokładzie wolnej burty
powinny wynosić minimum
600 mm
, a na wyższych pokładach
450 mm
.
Dodatkowe przepisy Towarzystw Klasyfikacyjnych
DNV i PRS wymagają by zamknięcia otworów lukowych w pokładach były strugoszczelne. Próba szczelności
polega na skierowaniu na zamknięcie strumienia wody pod ciśnieniem. Wymaga to zastosowania uszczelek w
pokrywach lukowych na powierzchniach styku z kołnierzami zrębnic i z sąsiednimi pokrywami. Pokrywy nie
powinny swoim ciężarem całkowicie spoczywać na uszczelkach. W celu uniknięcia trwałego uszkodzenia
(odkształcania plastycznego) uszczelek, mocuje się specjalne elementy podporowe na których powinien
spoczywać ciężar pokryw. Zamknięcia pokryw w trakcie rejsu nie mogą się samoczynnie otwierać pod wpływem
wiatru, fali lub przyspieszeń kadłuba. Niezależnie od konstrukcji i sposobu uszczelnienia pokrywy luków trzeba
dociągać mechanicznie i ryglować na czas rejsu.
Pokrywy pontonowe
Pokrywy pontonowe to stalowe, dwupowłokowe konstrukcje, zbudowane z dwóch płatów usztywnionego
poszycia. Usztywnienie to nadaje im dostateczną wytrzymałość na nacisk słupa wody na pokładzie lub od ładunku
pokładowego. Takie pokrywy postawione na wodzie nie toną (pusta przestrzeń między poszyciami) stąd nazwa –
pokrywy pontonowe. Zakładane są na twory lukowe i zdejmowane z nich przy pomocy okrętowych lub portowych
urządzeń przeładunkowych. Wadą pokryw pontonowych są trudności z ich składowaniem i obsługą.
Zmechanizowane pokrywy lukowe
Czasochłonność obsług i trudności ze składowaniem pokryw pontonowych powodują, że na statkach bardzo często
montuje się zmechanizowane pokrywy lukowe. Pokrywy takie mogą być obsługiwane elektrycznie lub
hydraulicznie, przy pomocy urządzeń służących wyłącznie do tego celu lub też przy pomocy wciągarek urządzeń
przeładunkowych. Potocznie wszystkie zmechanizowane pokrywy określa się mianem „
mac gregor
”, niezależnie
Zamknięcia otworów lukowych 1
 od tego czy zostały wyprodukowane rzeczywiście przez ich głównego wytwórcę firmę „Mac Gregor”. Pokrywy te
dzielą się pod względem kinematyki ich działania.
Pokrywy odsuwane na boki
Wadą takiego rozwiązania jest konieczność instalowania szyn jezdnych wychodzących poza zarys otworu
lukowego w stronę burt. W związku z tym nadają się one do instalowania na bardzo wąskich lukach. Ten sam
problem występuje, gdy pokrywy odsuwane są wzdłuż statku, ograniczają w ten sposób miejsce pomiędzy lukami.
Do ich napędu używa się najczęściej lin nawijanych na wciągarki urządzeń przeładunkowych lub głowic
cumowniczych.
Pokrywy odchylane
Po postawieniu pokryw w położeniu pionowych nie przeszkadzają one w załadunku w kierunku poprzecznych
ładownia nabrzeże. Mogą jednak przeszkadzać gdy statek posiada bardzo długie otwory lukowe, gdyż wówczas
pokrywy są uniesione wysoko w górę. Wymagają one użycie mechanizmów otwierających o znacznych mocach,
niezbędnych do pokonania dużych momentów ciężarów pokryw, wynikających z ich rozmiarów.
Pokrywy odtaczane zawiasowe
Wymagają mniejszych mocy mechanizmów otwierających. Do zakrywania krótkich luków służą pokrywy o dwóch
częściach połączonych zawiasami. Długi luki zakrywa się pokrywami wieloczęściowymi, składanymi
Zamknięcia otworów lukowych 2
harmonijkowo. Najbardziej popularna konstrukcja posiada możliwość odtaczania na koniec luku i odchylenie
pokryw do położenia pionowego. Pomimo skomplikowanej konstrukcji i dużych kosztów zakupu są bardzo
wygodne.
Zamknięcia otworów lukowych 3
Pokrywy podnoszone i odtaczane
Stosowane powszechnie na statkach z pojedynczymi długimi ładowniami i na jednostkach na których zrębnice
wszystkich luków są połączone w jedną całość. Takie pokrywy instaluje się np. na wyspecjalizowanych
masowcach. Przy otwieraniu luku jedna z pokryw (z reguły na końcu luku) jest unoszona do góry siłownikami
hydraulicznymi, pod nią wtaczana jest druga pokrywa, a po uniesieniu w górę obu następna itd. Siłowniki
podnoszące znajdują się po obu stronach luku.
Zamknięcia otworów lukowych 4
Przeglądy zamknięć otworów lukowych
Wytrzymałość stan techniczny pokryw lukowych i zrębnic luków są czynnikami decydującymi o szczelności
kadłuba w wypadkach, gdy woda zalewa pokład. Rozszczelnienie lub zerwanie pokryw lukowych prowadzi do
zlania ładowni co może spowodować nawet utratę stateczności lub pływalności statku. Ponadto, w trakcie
eksploatacji statku zrębnice i pokrywy lukowe narażane są na uszkodzenia korozyjne, odkształcenia w trakcie prac
przeładunkowych czy też odkształcenia wynikające z wadliwej pracy mechanizmów zamykających i otwierających
pokrywy.
Pokrywy lukowe i zrębnice podlegają następującym przeglądom:

Przegląd pięcioletni – związany z odnowieniem klasy statku i świadectwa wolnej burty

Przegląd roczny – w ramach inspekcji wolnej burty

Doraźne – w ramach obowiązków załogi
Zakresy przeglądów określają przepisy towarzystw klasyfikacyjnych oraz ustalenia
Międzynarodowej Konwencji o
Liniach Ładunkowych
. Minimalny zakres doraźnych przeglądów wykonywanych przez załogę określany jest w
zaleceniach IACS (
International Association of Classification Societies
)
Przeglądy roczne obejmują sprawdzenie:

Stanu pokryw w zakresie odkształceń, uszkodzeń i ubytków korozyjnych,

Stanu uszczelnień i stanu elementów konstrukcyjnych współpracujących z uszczelnieniami,

Urządzeń mocujących i dociskających pokrywy,

Prowadnic, szyn, kół jezdnych, zawiasów i przegubów,

Stanu zabezpieczeń i blokad,

Stanu płyt i usztywnień zrębnic lukowych,

Przylegania i skuteczności uszczelnień przy zamkniętych otworach lukowych,
Podczas odnawiania klasy oprócz w/w przeglądy obejmują:

Sprawdzenie prawidłowej pracy mechanizmów,

Sprawdzenie rzeczywistej skuteczności uszczelnień – na podstawie prób szczelności

Sprawdzenie grubości poszycia i pokryw oraz grubości usztywnień zrębnic
Zamknięcia otworów lukowych 5
[ Pobierz całość w formacie PDF ]