ZakaĹĽenia[1], Mikrobiologia, Mikrobiologia(1), mikrobiologia(1)
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
praktyka medycznaZenon GwiedziskiZakaeniagrzybicze skryi bon luzowychnowoczesne leczenieW ostatnich latach notowany jest znaczny wzrost czstocizakae grzybiczych na wiecie. Narastajca liczba grzybicprzyczynia si do poszukiwania coraz skuteczniejszych lekw oraz wprowadzania pewniejszych, udoskonalonychmetod terapii. Dziki temu lekarz ma obecnie do swojejdyspozycji wiele zwizkw i preparatw o silnie wyraonejaktywnoci przeciwgrzybiczej. Aktualnie dostpne s lekizarwno o dziaaniu miejscowym, jak i oglnym. Znajomoich zalet, wskaza i ogranicze zastosowania stanowi niezbdn podstaw nowoczesnej terapii przeciwgrzybiczej.Przyjmuje sie, .e ostatnio zaka.enia grzybicze wystepuj1 u ok. 1020proc. populacji [7]. Przez d3ugi czasrozwj oerodkw przeciwgrzybiczychprzebiega3 w cieniu badan nad lekami przeciwbakteryjnymi [6]. Terazdokona3 sie jednak du.y postepw lecznictwie grzybic. Lekarz obecnie dyspouje wieloma preparatamio mniejszej lub silnie wyra.onej aktywnooeci przeciwgrzybiczej, zarwno miejscowej, jak i oglnej. Wielez nich odznacza sie szerokim zakresem dzia3ania, wysok1 skutecznooeci1i bezpieczenstwem stosowania.Stosowane oerodki przeciwgrzybicze obejmuj1 bardzo wiele r.norodnych lekw. S1 woerd nich preparatywprowadzone w ostatnich latach orazleki starsze, u.ywane niekiedy jakooerodki uzupe3niaj1ce. Mechanizmdzia3ania najnowszych lekw polegag3wnie na ich wp3ywie na oeciane komrkow1 grzyba b1dY na synteze jego kwasw nukleinowych lub wp3ywie na organelle komrkowe [15].Leczenie mo.e bya oglne, oglnei miejscowe oraz wy31cznie miejscowe. Przy stosowaniu tych metod konieczna jest znajomooea mechanizmudzia3ania lekw, ich zalet i ograniczenstosowania oraz objaww niepo.1danych. Opublikowano wiele klasyfikacji lekw przeciwgrzybiczych [4, 5, 8,12, 14, 24]. Bardzo przydatny i przejrzysty jest podzia3 Maleszki i Barana[15], ktrzy podzielili specyfiki przeciwgrzybicze na:. antyseptyki przeciwgrzybicze,. antybiotyki przeciwgrzybicze,. chemioterapeutyki przeciwgrzybicze.Z du.ej liczby lekw przeciwgrzybiczych omwione zostan1 te,ktre w nowoczesnej terapii stosowane s1 najczeoeciej.AntybiotykiAntybiotyki polienoweAmfoterycyna B (Amphotericin B)Amfoterycyna B wyizolowana zosta3a z promieniowca Streptomycesnodosus. Praktycznie nie rozpuszczasie w wodzie i w bardzo niewielkimstopniu wch3ania sie z przewodu pokarmowego. Ma szeroki zakres dzia3ania, obejmuj1cy m.in. Candida spp.i Aspergillus spp., nie dzia3a na dermatofity. Podawana jest do.ylniew powolnym wlewie kroplowym,dooponowo, dokana3owo, dopecherzowo, oerdotrzewnowo i oerdstawowo. Do.ylnie stosuje sie pocz1tkowo0,10,2 mg/kg/dobe w ci1gu 46godz., stopniowo zwiekszaj1c dawkedzienn1. Aplikowana jest tak.e miejscowo na skre lub b3ony oeluzowew 3 proc. zawiesinie, maoeci i kremie.Mimo du.ej toksycznooeci, nadal jestlekiem z wyboru w licznych zaka.eniach grzybiczych.Nystatyna (Nystatin)Nystatyna jest antybiotykiem wyizolowanym ze Streptomyces noursei. Dzia3a g3wnie na Candida spp.i Aspergillus fumigatus, nie wp3ywana dermatofity. Przy podaniu doustnym praktycznie nie ulega wch3anianiu, nie wch3ania sie rwnie. ze skry i b3on oeluzowych, jest grzybostatyczna i grzybobjcza.Stosowana jest przede wszystkimmiejscowo, w maoeci, kremie, paoeciei .elu, w ste.eniu 100 000 j.w. w 1 gi w zasypce w ste.eniu 2 000 000j.m./1 g. Podawana jest rwnie. doustnie w zawiesinie zawieraj1cej100 000 j.m. w 1 g preparatu oraz tabletkach zawieraj1cych po 500 000j.m. (4 razy dziennie 1 000 000 j.m.).Wystepuje tak.e w tabletkach dopochwowych po 100 000 j. (12 tabletkidopochwowo codziennie przed snem).Natamycyna (Natamycin)Wyodrebniona zosta3a z promieniowca Streptomyces natalensis. Wykazuje silne dzia3anie grzybobjcze.Dzia3a g3wnie na grzyby z rodzajuCandida i na Aspergillus spp. ..lewch3ania sie z przewodu pokarmowego. Nie wch3ania sie przez skrei b3ony oeluzowe. Znana jest jako Pimafucin. Przede wszystkim stosowana jest miejscowo w 2 proc. kremieoraz 2,5 proc. kroplach. Podawanajest te. w dro.d.ycach przewodu pokarmowego, doustnie w dra.etkach100 mg (4 razy dziennie). Zaleca siej1 w zaka.eniach dro.d.akowych pochwy, w tabletkach po 25 mg (12 tabletki dziennie). W po31czeniu z neomycyn1 oraz hydrokortyzonem nosinazwe Pimafucort i wystepuje w postaci lotionu, kremu oraz maoeci.Antybiotyki niepolienoweGryzeofulwina (Griseofulvin)Jest wytwarzana przez 3 gatunkiPenicillium: griseofulvum, janczewski i patulum. Stanowi pierwszy antybiotyk przeciwgrzybiczy, skuteczny oglnie przy podaniu doustnym,dzia3a grzybostatycznie, wywieradzia3anie tylko na dermatofity z rodzaju Microsporum, Trichophytoni Epidermophyton. Nie wp3ywa nagrzyby dro.d.opodobne. StosowanaPrzewodnik90 Lekarzapraktyka medycznajest doustnie podczas posi3ku w dawce 0,51 g/dobe w 4 dawkach. Dzieciom podaje sie 10 mg/kg m. c. /dobe w 4 dawkach.Gryzeofulwina jest antybiotykiemdobrze tolerowanym, mo.e jednakdawaa objawy niepo.1dane, jak nudnooeci, wymioty, biegunka, ble brzucha, zaburzenia orientacji, parestezje, bezsennooea, niedokrwistooea, leukopenia, porfirie, fotodermatoza,pokrzywka, rumien wielopostaciowy. Wystepuje pod nazw1 handlow1Gricin, w tabletkach `a 0,125.ChemioterapeutykiprzeciwgrzybiczeLeki azolowePochodne azolowe otworzy3y nowy etap w leczeniu grzybic, ktry nazywany jest er1 azolowych lekwprzeciwgrzybiczych. Odznaczaj1 sieone nie tylko du.1 aktywnooeci1 miejscow1, ale tak.e szerokim dzia3aniemoglnym. Wp3ywaj1 przedewszystkim na dermatofity, grzybydro.d.opodobne oraz liczne gatunkigrzybw dimorficznych i pleoeniowych. Mechanizm dzia3ania polegag3wnie na hamowaniu demetylacjiwegla C14 w syntezie ergosterolu potrzebnego do budowy oeciany komrkowej grzyba. Wi1.e sie to z przy31czeniem azoli do cytochromu P-450w miejscu zajmowanym zazwyczajprzez tlen, co hamuje proces demetylacji C14 [15, 19, 22, 23]. Leki azolowe nale.1 do grupy chemioterapeutykw. Wyr.nia sie woerd nich pochodne I, II i III generacji [24].Pochodne azolowe I generacjiPochodne azolowe I generacjiznalaz3y zastosowanie w leczeniumiejscowym grzybic skry i b3onoeluzowych. Nale.1 do nich: Klotrymazol, Mikonazol, Ekonazol, Izokonazol, Butokonazol i Bifonazol.Przedstawicielem II generacji jestKetokanazol. Generacje III stanowi1Itrakonazol, Flukonazol i Terkonazol.Pochodne azolowe I generacji dostepne s1 jako:. Klotrymazol (Clotrimazolum,Canesten) 1 proc. krem, 1 proc.roztwr, tabletki dopochwowe0,1 g, 0,2 g, 0,5 g,. Mikonazol (Miconazole, Daktar,Daktarin, Gyno-Daktar) 2 proc. Wykazuje silniejsze dzia3anie grzykrem, .el, roztwr, lotion, puder, bobjcze ni. Ketokonazol i ma. Ekonazol (Econazole, Pevaryl, Pe-znacznie mniejsze w3aoeciwooeci tokvisone, Gyno-Pevaryl) 1 proc. syczne. Charakteryzuje sie szerokimkrem, 1 proc. .el z liposomami, zakresem dzia3ania obejmuj1cympuder, szampon, globulki dopo-dermatofity, grzyby dro.d.opodobnechwowe 50 mg i 150 mg, i grzyby pleoeniowe. Podawany bywa. Izokonazol (Isoconazole, Fazol, doustnie w pojedynczej dawce dobo-Travogen, Travocory, Gyno-Tra-wej 100200 mg. W zale.nooeci odvogen) 1 proc. i 2 proc. krem, rodzaju choroby terapia trwa 24 tyg.1 proc. aerozol, globulki dopo-Odk3adanie sie leku w keratynie skchwowe 300 mg, ry i jej przydatkw przyczyni3o sie. Butokonazol (Butoconazole) do wprowadzenia w grzybicy pa2 proc. krem, znokci terapii pulsowej. Polega ona. Bifonazol (Bifonazole, Myco-na podawaniu przez 7 dni w miesi1cuspor, Mycospor Onychoset) 2 razy dziennie 200 mg itrakonazolu1 proc. krem i maoea, 1 proc. roz-z 3-tygodniow1 przerw1 [2, 20, 25].twr, 1 proc. .el. Stosuje sie 2 pulsy w grzybicy paznokci r1k i 3 lub wiecej pulswPochodne azolowe II generacji w grzybicy paznokci stp.Ketokonazol (Ketoconazole)Stanowi on prze3om w nowocze-Lek jest dobrze tolerowany. Obsnej terapii przeciwgrzybiczej. jawy niepo.1dane na og3 nie wyste-Wch3ania sie dobrze po podaniu do-puj1 lub s1 nieznaczne: nudnooeci,ustnym i dlatego znalaz3 szerokie za-wymioty, biegunka, bl brzucha, zastosowanie w leczeniu oglnym za- wroty i ble g3owy, zwiekszenie akka.en grzybiczych. Jest pierwszym tywnooeci enzymw w1troby. Prepalekiem z grupy pochodnych azolo-rat produkowany jest w postaci kapwych, ktry okaza3 sie skuteczny su3ek zawieraj1cych 100 mg leku.w leczeniu grzybic paznokci i w3o-Wystepuje pod nazwami handlowysw. Ma szeroki zakres dzia3ania mi Orungal, Sporanox, Sempera.obejmuj1cy wszystkie dermatofityi grzyby z rodzaju Candida. Jest przy-Flukonazol (Fluconazole)datny w doustnym leczeniu grzybic Jest podwjnie fluorowan1 poskry i jej przydatkw oraz b3on oelu-chodn1 azolow1 III generacjizowych, a tak.e grzybic narz1do- i pierwszym lekiem rozpuszczalnymwych. Stosowany jest doustnie w ta-w wodzie, ktry mo.e bya podawany doustnie i do.ylnie. Stanowibletkach po 200 mg (dawka dziennapierwszy doustny lek przeciwgrzy200-400 mg) i zawiesinie oraz w pobiczy, ktry nie wp3ywa w istotnystaci 2 proc. kremu i szamponu. Wysposb na czynnooea w1troby i jednostepuje pod nazw1 Oronazol, Ketoko-czeoenie jest pozbawiony nefrotoknazol, Nizoral, Terzolin, Ketozol. Lek sycznooeci [6]. Zakres jego dzia3anianie powinien bya podawany kobie-obejmuje grzyby dro.d.opodobnetom cie.arnym i karmi1cym. i dermatofity. Stosowany jest doustnie i do.ylnie we wlewach, w tychW czasie leczenia oglnego mog1 samych dawkach przy obu drogachzdarzaa sie niewielkie objawy niepo-podania. Wykazuje szczegln1 sku.1dane, jak: n... [ Pobierz całość w formacie PDF ]