zapobieganie samobjstwom dzieci i modziey, Ośrodek Rozwoju Edukacji
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
Zapobieganie samobójstwom
dzieci i młodzieży
Opracowanie: Joanna Szymańska
____________________________________________________________________________
Zawartość
................................................................................................... 3
......................................................................................... 5
........................................................... 7
......................................................... 10
......................................................................... 13
......................................................... 14
.................................................................................. 16
………………………………………………….................. 19
................................................................................ 20
.............. 23
............................................................................ 24
........................................................................................... 26
...................................... 27
____________________________________________________________________________
2
 ____________________________________________________________________________
Wprowadzenie
Samobójstwa są drugą, po wypadkach, przyczyną zgonów młodych ludzi. Nie można
ich więc zlekceważyć jako zjawiska marginesowego. Większość aktów samobójczych
dokonywana jest w stanie depresyjnym, którego objawy można rozpoznać
stosunkowo wcześnie i podjąć działania pomocowe.
Nagłośnione przez media przypadki samobójstw wśród uczniów wywołały
zaniepokojenie środowiska oświatowego i organów prowadzących i spowodowały
nagły wzrost zapotrzebowania na profilaktykę w tym obszarze. Jednak nie wszystkie
działania są bezpieczne i skuteczne.
Pracownia Wychowania i Profilaktyki przygotowała
e-poradnik adresowany do
nauczycieli, szkolnych i poradnianych specjalistów oraz do rodziców.
Jego
celem jest uwrażliwienie dorosłych na sygnały zagrożenia wysyłane przez dzieci,
a także ukazanie, na czym powinna polegać profilaktyka samobójstw, zwłaszcza
w szkole.
W e-poradniku znajdą Państwo następujące treści:
1. Depresje młodzieńcze
•
Rodzaje i typy depresji u dzieci i młodzieży;
•
Czynniki ryzyka i czynniki chroniące;
•
Objawy depresji młodzieńczej;
2. Samobójstwa młodych ludzi
•
Czynniki ryzyka i czynniki chroniące, w tym dotyczące szkoły;
•
Etapy drogi do samobójstwa;
•
Sygnały zagrożenia - wczesne i alarmujące;
____________________________________________________________________________
3
 ____________________________________________________________________________
3. Profilaktyka samobójstw
•
Ekologiczny model profilaktyki
•
Profilaktyka uniwersalna w szkole;
•
Profilaktyka selektywna;
•
Profilaktyka wskazująca
•
Kontrowersje wokół działań edukacyjnych w klasach;
•
Czego robić nie wolno!
4.
Samobójczy kryzys
•
Jak reagować, gdy uczeń mówi o samobójstwie?
____________________________________________________________________________
4
____________________________________________________________________________
Depresje należą do zaburzeń, w których dominującymi objawami są: obniżony
nastrój (smutek, rozpacz) i obniżony napęd (spowolnienie, apatia). Często występuje
w nich także lęk i poczucie winy (Pużyński 1988, Kępiński 1973). Nastrój depresyjny
poprzedza też nierzadko pierwsze sięgnięcie po środki psychoaktywne. Znaczne
napięcie psychiczne, któremu mogą towarzyszyć myśli samobójcze, skłania do użycia
alkoholu czy narkotyków (Thille, Zgierski 1976; Malinowska 1987). Depresja stanowi
więc stan szczególnego zagrożenia i tym samym wymaga szybkiego rozpoznania
i zdiagnozowania. Rozpoznanie typu i głębokości depresji nie jest jednak rzeczą
prostą z powodu braku obiektywnych kryteriów diagnostycznych w ogóle, a u osób
młodych dodatkowo z powodu jej nietypowego obrazu.
Klasyfikacja depresji
(wyróżnienie typów depresji) jest jednym z najbardziej
kontrowersyjnych tematów w psychiatrii i przedmiotem ostrej debaty między
specjalistami. Określenie typu depresji ma przecież kapitalne znaczenie, ponieważ
decyduje o wyborze głównej metody leczenia – psychoterapii lub farmakoterapii.
Obecnie obowiązujące podziały są kontestowane i prawdopodobnie niedługo zostaną
zmodyfikowane (McAllister-Williams H., 2005). Zgodnie ze współczesnymi systemami
kwalifikacyjnymi (DSM i ICD) wyróżnia się następujące
rodzaje depresji
:
Depresja endogenna
(tzw „wielka depresja” zwana też prawdziwą) – występująca
w przebiegu choroby afektywnej jedno lub dwubiegunowej oraz w afektywnej postaci
schizofrenii. Główne objawy, oprócz obniżenia nastroju i napędu, to zaburzenie
rytmów dobowych (czuwania i snu), zmiany samopoczucia w zależności od pory dnia
(najgorsze rano), lęk, zanik apetytu, wysychanie błon śluzowych i szereg dolegliwości
somatycznych. Choć odkryto już mechanizmy biochemiczne, przyczyny depresji
endogennej są nadal nieznane; Obecnie kwestionuje się wręcz istnienie tej jednostki
chorobowej.
____________________________________________________________________________
5
  [ Pobierz całość w formacie PDF ]