ZARYS FILOZOFII, FILOZOFIA
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
ZARYS FILOZOFII DO
ROKU 1770
1
1.
MOTYWY I WAśNOŚĆ FILOZOFII.
Skłonność do filozofowania jest naturalna dla
człowieka, jest jedną z cech odróŜniających go od
innych gatunków zwierząt. Zasadnicze źródło
filozofowania to:
•
ciekawość i
•
wątpliwość
2.
FILOZOFIA JAKO DYSCYPLINA NAUKOWA
dzieli się współcześnie na następujące części:
•
Metafizyka (ontologia), czyli teoria bytu (tego co jest
i co jest moŜliwe) w najogólniejszym sensie; typowe
zagadnienia to analiza sposobów istnienia, struktury
rzeczywistości.
•
Epistemologia, czyli teoria poznania; typowe
zagadnienia to sposoby zdobywania wiedzy
(doświadczenie a rozumowanie), wartość wyników
poznawczych, geneza wiedzy.
•
Aksjologia, czyli teoria wartości, w tym Estetyka i
Etyka (wartości moralne).
Inne moŜliwe podziały koncentrują się np. na
przedmiocie filozoficznej analizy (np. filozofia języka,
nauki, prawa, historii, matematyki, albo filozofia
człowieka, czyli antropologia filozoficzna).
2
3.
GENEZA.
Zaczyna się w VI w. p.n.e. w Greckiej Jonii (obecnie
zachodnie wybrzeŜe Turcji), oczywiście pytania
filozoficzne (o początek wszechświata, o Ŝycie
pośmiertne) zadawane są wcześniej i nie tylko w Grecji
ale min. w Egipcie i w Babilonii, ale odpowiedzi są
mitologiczne; zjawiska tłumaczy się ingerencją boską,
wiedza jest elitarna (kapłani).
W Grecji specyficzne warunki:
•
naród ruchliwy (szereg spostrzeŜeń dotyczących
tradycji i zwyczajów innych ludów)
•
brak silnej centralnej władzy, a co za tym idzie
•
brak silnej warstwy kapłańskiej, która głosi arbitralne
wyjaśnienia, nie podlegające dyskusji.
ToteŜ Grecy pierwsi wychodzą poza mitologię, nie
tylko głoszą pewne poglądy, ale starają się je uzasadnić
niezaleŜnie od wyjaśnień religijnych
3
4.
HISTORIA
MoŜna wyróŜnić trzy główne epoki:
•
Antyk (VI w. p.n.e. – V w. n.e.). Filozofia pokrywa
całość wiedzy, wyodrębniając się z mitologii poprzez
odwoływanie się do rozumu, argumentacji. Powoli
wyodrębniają się nauki: matematyka, medycyna,
historia, przyrodoznawstwo.
•
Średniowiecze. (IX w. – XV w.). Filozofia w ścisłym
powiązaniu z teologią, dalszy proces wyodrębniania
się nauk takich jak prawo, medycyna, ale zastój
przyrodoznawstwa.
•
Czasy nowoŜytne. Filozofia w powiązaniu z naukami
(fizyka, biologia). W XIX w. od filozofii oddziela się
psychologia, socjologia, logika. W XX w. tendencje
do likwidacji filozofii (neopozytywizm).
4
I PIERWSI FILOZOFOWIE
(PRESOKRATYCY)
1.
Jońska Filozofia Przyrody
(monizm materialistyczny)
Tales z Miletu (624-547)
Anaksymander z Miletu (610-547)
Anaksymenes z Miletu (585-525)
Główny problem: pytanie o arche (zasadę,
substancję, naturę).
2. Pitagorejczycy (dualizm)
Pitagoras z Samos (570-497)
Problem ładu (harmonii) wszechświata =>
matematyzacja, metafizyka liczby.
Teoria duszy => metempsychoza
3. Heraklit z Efezu (544-484)
Wariabilizm - metafizyka zmiany i konfliktu.
Koncepcja logosu => harmonia dynamiczna.
5
[ Pobierz całość w formacie PDF ]