Zazen Kodo Sawaki, Biblioteka, Zen
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
Zazen Kodo SawakiZazen Kodo SawakiKosho UchiyamaKojarz� Jinno-in z pami�ci� o moim zmar�ym nauczycielu Kodo Sawaki. Cz�stogo�ci� tutaj. W swej ostatniej podr�y do okr�gu Chugoku i Kyushu przyby� doJinno-in i wyg�osi� wyk�ad na temat: ,,Inni nie s� mn�''. By�o to notowane przezreportera.Po podr�ach przez Kyushu powr�ci� on do Tokio i przygotowa� wyjazd do Tohoku.Pierwszym etapem by�o Ofunatu, ale kiedy tam przyby�, stwierdzi�, �e nie jest wstanie kontynuowa� podr�y. Wr�ci� do Tokio i wys�a� do mnie telegram:,,Przyjed� i zabierz mnie''. Niezw�ocznie uda�em si� do Tokio i przewioz�emSawaki-roshiego do Kioto. Od tego czasu przebywa� tam, a ostatnie dni sp�dzi� wAntaiji. W moim umy�le Jinno-in by� ostatnim miejscem, gdzie Sawaki-roshiwyk�ada�. By� to koniec wiosny 1963.Po raz pierwszy s�ucha�em mowy Dharmy wyg�oszonej przez roshiego podczas letniejsesji zazen w Soji w lipcu 1941. By�em bardzo poruszony i niezw�oczniezdecydowa�em si� zosta� jego uczniem. W�wczas skierowa� mnie do Daichuji wprefekturze Tochigi. Wst�pi�em do Daichuji w sierpniu i zosta�em wy�wi�cony 8wrze�nia 1941. By� to dzie� Pearl Harbor.Pow�d, dla kt�rego rozpocz��em praktyk� Drogi Buddy jest troch� odmienny odtego, jaki powoduje wi�kszo�ci� kap�an�w buddyjskich. W podr�cznikuangielskiego, z kt�rego uczy�em si� w pierwszej klasie szko�y �redniej,znalaz�em sentencj�: ,,Nie powiniene� �y�, aby je��, jedz, aby �y�''.Przypuszczam, �e by� to tylko przyk�ad u�ycia angielskiego bezokolicznika, aleja by�em tym naprawd� poruszony. Wierzy�em g��boko, �e jest to prawda.Odczytanie tego zdania by�o pocz�tkiem mojej praktyki. Mam prawie siedemdziesi�tlat i nigdy nie �y�em, aby je��. Cz�sto m�wi�em to r�wnie� ameryka�skim hipisom,�e nigdy nie �y�em, aby je��, nigdy nie pracowa�em, �eby zarabia� pieni�dze czyutrzyma� si� przy �yciu. Nawet oni byli tym zadziwieni, ale by�a to prawda.Jedyn� prac�, jak� kiedykolwiek podj��em, by�o sze�� miesi�cy nauczania wChrze�cija�skiej Szkole Teologicznej. M�j zarobek wynosi� 80 jen�w miesi�cznie.Razem zarobi�em 480 jen�w. To by� jedyny regularny doch�d, jaki kiedykolwiekuzyska�em.W dzisiejszych czasach ludzie uwa�aj�, �e ka�dy powinien zarabia� na �ycie.My�l�, �e taki pogl�d jest g�upi. Z mojego punktu widzenia wystarczaj�co dobrzejest sp�dzi� ca�e �ycie koczuj�c. My�la�em zawsze, �e jest w porz�dku, je�lib�d� m�g� sp�dzi� kolejny dzie� bez g�odowania. �y�em prawie ca�e �ycie w tenspos�b i wiem, �e jest to mo�liwe. Podczas Drugiej Wojny �wiatowej jednak�eosoby o takiej postawie nie by�y �ywione i mia�em trudny okres. Sko�czy�o si� natym, �e b�d�c niedo�ywiony sp�dzi�em w ��ku, w domu moich rodzic�w, dwamiesi�ce. Ale nie pracowa�em, �eby je��. Powiedzenie: ,,nie �yj, aby je��, leczjedz, aby �y�'', mia�o tak wielki wp�yw na moje post�powanie.Kiedy by�em w trzeciej klasie szko�y �redniej, zacz�o mnie nurtowa� pytanie:,,Jakie jest znaczenie �ycia?'' Poch�ania�o mnie ono ca�kowicie i ci�glepyta�em: Czym jest �ycie, czym jest �ycie? Przygotowanie si� do egzaminuwst�pnego nie by�o dla mnie tak istotne, natomiast zadawa�em to pytanie ka�demu,kto by� w stanie o tym my�le�. Prawie wszyscy, kt�rych o to pyta�em m�wili:,,Nie wiem'' albo: ,,Jeste� dziwnym ch�opcem''. Rzadko kto wyra�a� opini�, akiedy tak si� dzia�o, by�y to przewa�nie idee dotycz�ce tego, jak �y� wygodniealbo jak zrobi� karier�. Nikt nie by� w stanie udzieli� mi satysfakcjonuj�cejodpowiedzi.Urodzi�em si� w Tokio i cz�sto chodzi�em do ko�cio�a chrze�cija�skiego.Fundamentem chrze�cija�stwa jest B�g, kt�ry stworzy� �wiat i ludzi. Ludziepopadli w grzech, a B�g w Jezusie Chrystusie wybawi� ich. B�g jest pierwsz�przyczyn� i fundamentem ca�ego istnienia. S�ucha�em r�wnie� wyk�ad�wbuddyjskich. Zwyk�em chodzi� na spotkania, gdzie s�awni uczeni buddyjscywyg�aszali mowy w ka�d� sobot�. Zgodnie z ich naukami buddy�ci poszukuj�przebudzenia albo nirwany. Podstawow� przes�ank� by�o to, �e buddyzm jest nauk�,wed�ug kt�rej ,,stanie si� Budd�'' jest zasadniczym celem. Dla mnie tylko mojew�asne �ycie by�o wa�ne. Nie mog�em przyj�� tych stwierdze� o Bogu czy Buddzie,poniewa� nie mia�y one ze mn� nic wsp�lnego.Chcocia� nie by�o wtedy tak wielu religii, zdo�a�em przyjrze� si� kilku z nich.By�em ca�kowicie zawiedziony, poniewa� m�wi�y tylko o �wiatowych korzy�ciach,jakie mog� by� osi�gni�te, gdy si� je wyznaje. I one r�wnie� nie mia�y �adnegozwi�zku z moim �yciem. Zrozumia�em, �e wi�kszo�� ludzi nigdy nie zastanawia si�nad w�asnym istnieniem; nigdy nie pyta siebie: ,,Jaka jest natura mojegow�asnego �ycia?''W czasach staro�ytnych ludzie my�leli, �e humanizm i sprawiedliwo��, tak jakzosta�y wy�o�one przez Konfucjusza, s� nadrz�dn� Drog�. P�niej, kiedy buddyzmsi� pojawi�, my�leli, �e nauki Buddy s� najbardziej godne uwagi, wi�cposzukiwali nirwany. Nie mog� si� powstrzyma� od my�li, �e jest to sytuacjataka, jak w wypadku m�odego cz�owieka, kt�ry ma k�opot ze znalezieniemodpowiedniej narzeczonej. Nawet jesli zostaje zmuszony, �eby po�lubi�dziewczyn�, jak� jego rodzice znale�li dla niego, �ywi z�udne przekonanie, �esam j� wybra� i �e jest to najlepsza z mo�liwych towarzyszek �ycia. Japo�czycyotaczaj� czci� to, co zosta�o im przedstawione jako warto�ci nadrz�dne. Nigdynie zauwa�aj� istnienia w�asnej ja�ni.Podobna refleksja narzuci�a mi si� r�wnie�, kiedy przez miesi�c wyk�ada�em natemat Shobogenzo w Kioto. Dogen Zenji cz�sto u�ywa� w tym dziele terminu,,budda-dharma''. Jestem zawiedziony, �e tak niewielu komentator�w iwyk�adowc�w, nawi�zuj�cych do jego pism, poddaje dyskusji znaczenie tegopoj�cia. Przewa�nie dostarczaj� oni wielu chaotycznych, nacechowanychemocjonalnie informacji i przedstawiaj� termin ,,budda-dharma'' jako przedmiotczci. Nigdy nie pr�buj� wyja�ni�, co on znaczy. Nie widz� rzeczywisto�ciw�asnymi oczami, nie potrafi� zacz�� od siebie.Poprzednio religie by�y ograniczone geograficznie. Chrze�cija�stwo by�o naZachodzie, buddyzm na Wschodzie, a pomi�dzy nimi hinduizm i islam. Obecnie, pozag��wnymi religiami istniej� niezliczone nowe religie, kt�re pojawi�y si� falami,z tego zapewne powodu, �e religia mo�e by� bardzo lukratywnym interesem. Teraz,poniewa� �wiat sta� si� jednym spo�ecze�stwem, dla kt�rego religia jest cennymtowarem, wygl�da to tak jakby kto� uderzy� w ul, albo jakby pud�o z zabawkamizosta�o opr�nione i religie, jak zabawki, zosta�y wsz�dzie rozrzucone. Nieposiadam �adnej w�a�ciwej miary, by znale�� prawdziw� religi�. Przypomina tozakupy w supermarkecie, kiedy przymierzamy si� i sprawdzamy, ile mo�emy na niewyda� pieni�dzy. Jako ucze� szko�y �redniej by�em wystarczaj�co bystry, by zda�sobie spraw�, �e jedyn� rzecz�, jak� mog� robi�, to �y� realno�ci� w�asnego�ycia. Jakkolwiek w tym czasie nie rozumia�em natury tej realno�ci.Jest s�ynna fraza w Shobogenzo - Genjokoan: ,,Studiowa� drog� buddy to studiowa�siebie''. Kiedy po raz pierwszy przeczyta�em te s�owa, zobaczy�em, �e nie by�empierwsz� osob�, kt�ra pr�bowa�a rozumie� �ycie zaczynaj�c od siebie. Dogen Zenji�y� w ten sam spos�b. R�wnie� Shakyamuni opu�ci� dom i sta� si� mnichem,poniewa� mia� k�opot z samym sob�, musia� pod��a� torem w�asnej ja�ni.P�niej r�wnie� czyta�em Shobogenzo - Jishozawmai, gdzie Dogen Zenji m�wi opodobnej sprawie. Na pocz�tku tej pracy m�wi: ,,Kiedy post�pujemy zanauczycielem, b�d� sutr�, post�pujemy za swoj� ja�ni�''. Znaczy to, �e kiedypraktykujemy z nauczycielem, kt�ry poprzedza nas na drodze albo w studiach sutr,idziemy jedynie �ladem w�asnej ja�ni. M�wi�c s�owami Dogena: ,,Sutry s� z naturysutrami ja�ni. Nauczyciel jest z natury mistrzem naszej w�asnej ja�ni''. Kiedypraktykuj� z nauczycielem, on jest ,,mn�''.Dogen dodaje: ,,Dlatego odwiedza� wsz�dzie nauczycieli, znaczy wsz�dzieodwiedza� siebie''. W zamierzch�ych czasach praktykuj�cy ubrani w bambusowekapelusze, czarne suknie i s�omiane sanda�y, podr�owali, by odwiedza�nauczycieli. Podr�owa�, by odnale�� prawdziwego nauczyciela, to poszukiwa�samego siebie. Nie zaprzestawali w�dr�wki a� znale�li odpowiedniego mistrza.P�niej Dogen Zenji m�wi: ,,Uchwyci� r�norodne trawy to uchwyci� siebie.Uchwyci� r�ne drzewa to uchwyci� siebie''. Znaczy to, �e kiedy napotykasz r�netrawy, drzewa czy cokolwiek - napotykasz tylko siebie. W tych dw�ch zdaniach wpe�ni zostaje wypowiedziana najwa�niejsza sprawa: wszystkie rzeczy egzystuj�jako do�wiadczenie naszego w�asnego �ycia. Poniewa� widz� to wszystko naprawd�,wi�c istniej� jako moje �yciowe do�wiadczenie. �yj� tylko poprzez mojedo�wiadczanie tych rzeczy. Realno�c wszystkiego i realno�� mojej ja�ni s� jednymi tym samym.Dogen r�wnie� powiada: ,,Musimy r�wnie� studiowa� siebie poprzez tego rodzajupraktyk�''. Realno�� �ycia ja�ni jest w�a�nie taka. I: ,,W obr�bie tej praktykiodrzucamy siebie i naprawd� siebie spotykamy''. Kiedy praktykujemy zczymkolwiek, co napotykamy jako ,,w�asne �ycie'', spotykamy prawdziwe ja.Dalej Dogen Zenji m�wi: ,,Jednak�e, kiedy m�wi si� o drodze samoo�wiecenia przezw�asn� ja��, g�upia osoba my�li, �e nie potrzebuje otrzymywa� transmisji Dharmyod nauczyciela i powinna studiowa� sama. Jest to wielka pomy�ka''. S�ysz�c, �estudiujemy siebie poprzez wszystko, co napotykamy, osoba powierzchowna zrozumie,�e nie ma potrzeby praktykowa� z nauczycielem. Jest to ca�kowicie b��dne.Zgodnie z Dogenem: ,,Ten kto nie otrzyma� przekazu od nauczyciela i my�li, �ejego w�asne rozr�niaj�ce rozumienie jest prawd�, jest nie buddyst�, preferj�cym`naturalno��'. Taka osoba �yje tylko stosownie do w�asnych ogranicze�,chorobliwych idei, nie jest to kto�, kto rzeczywi�cie poznaje siebie.Od czas�w staro�ytnych istnieli ludzie, postrzegaj�cy ja�� w prawdziwy spos�b. Zpewno�ci� by�by... [ Pobierz całość w formacie PDF ]